Gaat de gewone sigaret een donkere toekomst tegemoet? Als het van de vape en damp shops afhangt wel. Ze schieten in zowat alle provinciesteden, en sinds kort ook in Hasselt als paddenstoelen uit de grond.
Het nieuwe roken is gezonder, en bovendien een pak goedkoper. Je ziet in het straatbeeld steeds meer mensen rondlopen met een elektronische sigaret, in de meest bizarre vormen en formaten. Zo heb je het ’tankje’ wat een flink aantal uurtjes dampen wil garanderen, en de elegantere sigaret ‘lookalikes’ met een kleinere vloeistofcontainer.
In de smokers’ corners buiten cafés en restaurants zie je heel wat minder ‘burners’ en steeds meer ‘vapers’ staan. De populariteit van de traditionele sigaret daalt flink, wat heel wat aanpassingen met zich meebrengt. Het is immers wel zo dat vaping een stuk gezonder is dan het traditionele roken. Zo’n 95% liefst, en dat heeft nog het meest te maken met het feit dat er bij vaping geen sprake meer is van een verbrandingsproces. Alle schadelijke bijproducten (zo’n 195!) komen immers bij vaping of dampen niet meer vrij. Geen benzeen bv, een notoire moordenaar, of nitrosaminen, formaldehyde, arseen, cyanide, aceton, ammoniak, azijnzuur, DDT, en uiteraard teer meer die je gezondheid ernstig aantasten.
Wat zit er dan in die e-sigaretten? We vroegen het aan Ender Agim en Laurie Schuerewegen van de Vaporshop in de Minderbroedersstraat in Hasselt, de eerste van de intussen twee vapor/damp shops die Hasselt rijk is. Laten we meteen ook duidelijk zijn: er is geen verschil tussen vapor en damp. Het eerste is louter een Engelse vertaling van het laatste. Beide shops bieden dus dezelfde producten aan, al zijn de merken wel afwijkend.
BR: De vloeistoffen waarmee je de e-sigaretten dient te vullen, heten ‘liquids’, maar die mag je niet meer online aankopen. Enig idee waarom dat zo is?
Ender: “Het mag nog wel, maar vanaf september mag het niet meer, omdat, zo kregen we te horen, er online geen mogelijkheid is om leeftijdscontroles te doen. In een winkel kan dat natuurlijk wel.”
BR: Een leeftijdscontrole impliceert dat er stoffen inzitten die schadelijk zijn voor kinderen. Over welke stoffen gaat het dan?
Ender: “De nicotine die er nog (kan) inzitten mag sowieso enkel verkocht worden boven de zestien jaar. Voor de rest zitten er geen schadelijke stoffen in. Want het kan dus ook zonder nicotine. Dezelfde smaak kan met diverse percentages nicotine aangekocht worden, en nul procent is ook een optie”, lacht hij.
We nemen zelf even de proef op de som en bestuderen de ingrediënten op een lukraak flesje liquid. 70% plantaardige glycerine en 30% smaakstoffen lezen we. Dit is een flesje zonder nicotine-toevoeging. We speuren maar zien geen enkele kwaadaardige boosdoener. We nemen lukraak een tweede flesje van een ander merk. Het etiket vermeldt de stof propyleenglycol, aangevuld met opnieuw plantaardige glycerine en smaakstoffen maar ook met water. Die propyleenglycol is trouwens door de World Health Organisation aangeduid als niet-toxisch bij lage concentratie en mag gebruikt worden in voeding, cosmetica en geneesmiddelen. Dit flesje bevat overigens wel nicotine, een verslavende stof maar volgens de wetenschap niet kankerverwekkend. Roken veroorzaakt kanker door de andere stoffen die in de rook aanwezig zijn zoals hierboven reeds gedeeltelijk opgelijst. Nicotine werkt echter wel verslavend, maar zoals gezegd kan je net zo makkelijk nicotinevrije liquids kopen. Hier zit een interessant systeem achter. Stel dat je wil stoppen met roken, en je wil dat doen via een overstap naar de e-sigaret. Dan zou je kunnen beginnen met een hogere nicotinewaarde in de vloeistof en die in tijd gewoon afbouwen. Je begint bijvoorbeeld aan 12mg/ml nicotine en gaat via 9mg/ml naar 3 of helemaal niks meer. Dat kan ook eenvoudig door al die tijd dezelfde smaak te behouden van hetzelfde merk als je dat zou willen.
Hype
Vaping of dampen is intussen wel een beetje een hype, waarbij je niet altijd even gedetailleerde voorlichting meekrijgt. Daarom wordt geadviseerd om een vape of damp shop binnen te stappen en uitgebreide uitleg te vragen. Als je een ernstige zaakvoerder treft, krijg je de voorgaande uitleg en een antwoord op alle vragen die je hebt. Vandaar ook dat de beslissing van de overheid om de internetverkoop aan banden te leggen misschien niet eens zo slecht is. Informatie blijft immers altijd belangrijker dan ignorantie. Dat stellen Ender en Laurie ook. Ze geven je graag het hele verhaal en vinden dat iedere verkoper van liquids en e-sigaretten dat zou moeten doen.
Ender: “In de UK koop je ze bijvoorbeeld in de apotheek en indien je wil stoppen met roken, krijg je ze op doktersadvies. We zijn trouwens zelf allebei 6 maanden geleden gestopt met roken. We kwamen van een pakje en een half per dag. Van de ene dag op de andere niks meer. Radicaal gestopt dus.”
BR: Het aanbod van smaken en ook toestellen is intussen enorm. Nog niet zo heel lang geleden leek het allemaal nog basic, maar intussen kan je al dingen zoals Schwarzwalder Sachertorte dampen, of komkommer (handig in deze tijd).
Ender: “We proberen zoveel mogelijk variaties en smaken aan te bieden, al is dat niet altijd even eenvoudig. Vaak zitten de innovaties in Amerika en die rechtstreeks invoeren is niet zo makkelijk. Maar inderdaad, het aanbod blijft uitbreiden.”
De smaakvariaties zijn echt enorm. Je hebt takbakssimulaties, die soms verbazingwekkend dicht bij het ‘orgineel’ komen qua smaak maar je kan ook enorm ver gaan. Je kan het niet verzinnen of er bestaat wel een vape of dampsmaak van. We probeerden deze ochtend bijvoorbeeld ‘cornflakes met citroen’ en durven straks wel eens denken aan ‘stracciatella met cookies’. Voor een (ex-)roker is echter meestal de ‘hit’ op de longen het belangrijkste maar ook daar heb je 1.001 mogelijkheden. Laat je ook hierover voorlichten in de winkels. Of misschien nog het eenvoudigste: probeer ze ter plekke.
Ondanks de enorme explosie van smaken, hangt er toch nog een vreemd geurtje aan de toename van de verkoop van vaping producten. Intussen is immers ook wetenschappelijk aangetoond dat het product duidelijk een stuk gezonder is dan een traditioneel rokertje. Maar toch is het niet even eenvoudig te verkrijgen als de rokende sluipmoordenaar zelf. Je zou gaan vermoeden dat de tabakslobby hier een beetje moeilijk aan het doen is.
Ender en Laurie knikken meteen. “De tabaksindustrie wil dat echt tegenhouden. Ik wilde bijvoorbeeld ook een winkel beginnen in Turkije, maar daar is het gewoon helemaal verboden” (Ender is van Turkse afkomst).
Ook in België heeft het een hele tijd geduurd voordat dit soort shops er kwamen. Intussen is er nog steeds geen erg duidelijke wetgeving over, maar is er toch al meer dan een gedoogbeleid. Belangrijk criterium hierbij is dat de liquids die je koopt in de shops onderhevig zijn aan een wettelijke controle. Zolang je zelf niet gaat experimenteren met eigen samenstellingen van producten die je afzonderlijk aankoopt via het internet, krijg je immers steeds dezelfde geijkte standaardkwaliteit en dosering. Niet onbelangrijk als je zelf je nicotinegehalte wil bepalen door thuis wat te experimenteren of te knutselen. Want nicotine kan je ook overdoseren en het is en blijft een gifstof.
Daarom opnieuw het advies: loop even langs bij de vape of damp shop. Prijzen variëren uiteraard maar je bent aan het einde van de rit een heel stuk goedkoper af dan bij het traditionele roken. Het is zoals alle methodes om te stoppen met roken: even wennen, maar hier raak je heel makkelijk aan gewoon. Dit stellen we uit eigen ervaring vast. En als je dat niet wil, hoef je ook geen enorme mistwolken te produceren. Iedere e-sigaret is instelbaar, je kan ook gewoon een normale sigaret simuleren.
Een heel belangrijke slotopmerking echter. Vaping of dampen mag dan tot 95% gezonder zijn dan een traditionele brandende sigaret. Het is natuurlijk nooit effectief gezond. De technologie inzake de e-sigaret is de afgelopen jaren zodanig geëvolueerd dat de oude vooroordelen, die gedeeltelijk ook gevoed werden door een panikerende tabaksindustrie, niet meer gelden. De markt is een stuk toegankelijker en mainstream intussen en dat heeft enkel voordelen. Maar helemaal niet roken, dat is natuurlijk altijd nog het beste. (as)
Foto’s: Ann-Katrien Van De Velde
