Afgelopen zaterdag verzamelden zowat 50 jonge studenten uit heel uiteenlopende studierichtingen voor de tweede ‘Innovation Station’. Hun opdracht: bedenk een oplossing voor een maatschappelijke uitdaging, stel een business plan op rond dat idee en presenteer het geheel over negen uur aan een professionele jury. Het achterliggende doel: proef eens van wat ondernemen betekent.
Natuurlijk worden grote maatschappelijke uitdagingen niet opgelost op één dag tijd. Of heeft er iemand in de keukenlade een toverstok die bijvoorbeeld de brain drain vanuit Limburg naar andere provincies tegengaat? Of die de kleine detailhandelaars zomaar kan doen opboksen tegen de grote jongens van het Zalando-, Amazon- of Alibaba-kaliber? Of, op een heel ander vlak, die het emotionele welzijn van jongeren verhoogt in deze snel veranderende wereld? En hen tegelijk hun passie doet ontdekken, zodat ze meteen weten wat ze willen worden? Deze vier uitdagingen lagen zaterdagochtend om acht uur op tafel en zochten een frisse uitweg tegen vijf uur ’s namiddags.
Pitch Please heet dit initiatief dat Stad Hasselt en StudentStartup, het samenwerkingsinitiatief van Hogeschool PXL en Universiteit Hasselt, opstartten om meer jongeren te laten ondernemen. Ze doen dat samen met vaste partners BlueHealth Innovation Center (Microsoft), SBB Accountants & Adviseurs, Telenet Kickstart, en met financiering van het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO) en het Vlaams Agentschap Innoveren en Ondernemen.
“We vinden het belangrijk om ondernemerschap te promoten bij jongeren”, vertelt schepen van Jeugd Valerie Del Re. “We zien deze term ook graag zo breed mogelijk. Ondernemerschap gaat namelijk niet enkel over je eigen bedrijf opstarten. Je kan ook ondernemend zijn als werknemer binnen een bedrijf. Alles draait rond het ten volle benutten van je eigen competenties om zo een verschil te maken.”
Een Innovation Station is een eendags evenement dat op zoek gaat naar frisse ideeën als antwoord op een gestelde uitdaging. En hoewel de dag verloopt als een competitite is het in feite helemaal niet zo erg als een voorgesteld idee de kritische toets van de jury niet helemaal doorstaat aan het einde van de dag. Er zijn weliswaar prijzen voor de beste drie voorstellen, maar na een hele dag begeleiding van professionele coaches wandelt elke deelnemer buiten met een groot pakket aan ondernemende en praktische vaardigheden (hoe brainstormen? hoe de presentatie opbouwen en ‘pitchen’?). Elke deelnemer kan op die manier beter inspelen op nieuwe uitdagingen, vinden de initiatiefnemers. Zij staan bovendien achteraf klaar om elk idee verder te helpen onderzoeken en te ondersteunen. Want je weet immers maar nooit, is het uitgangspunt.
Acht teams namen het zaterdag tegen elkaar op. Enkele combineerden zelfs twee van de vier uitdagingen: passie en emotie of passie en brain drain. Drie oplossingen wilden de weerbaarheid van de detailhandel helpen, wat Hasselts centrummanager en coach Christiaan Kastrop natuurlijk interessant vond. “Ik heb me voornamelijk met de teams beziggehouden die werkten rond retail. Maar ik heb wel een aantal leuke ideetjes gezien, ja. Out of the box denken, daar gaat het om. En die leeftijd kijkt gewoon anders naar zaken.”
Die andere kijk liep inderdaad als rode draad door alle presentaties heen. Enkele opvallende elementen waren eveneens aanwezig, concludeerden we aan het einde van de pitchronde – zeg maar de ‘verkoop-je-idee-in-een-beperkt-aantal-minuten-ronde’. En natuurlijk kan je daar geen algemene conclusies uit halen dat dé jeugd zo denkt. Maar toch.
Ten eerste: jonge studenten denken niet meer rond de kerktoren. Elk idee had een veel ruimere dimensie dan Hasselt of Limburg. Regelmatig werd er gezinspeeld op ’toepasbaar in alle steden in Vlaanderen, of zelfs daarbuiten’.
Daarnaast zien jongeren zichzelf blijkbaar goed functioneren – en geld verdienen – in een consulterende of verbindende rol. Liefst zeven van de acht voorstellen draaiden rond een platform tussen twee partijen. In enkele gevallen focusten ze ook rechtstreeks op de bedrijfswereld. Een signaal om de kloof tussen het (theoretische) onderwijs en de praktijk in de onderneming eindelijk eens te verkleinen?
De meest opvallende vaststelling was echter dat jongeren technologie en het internet lijken te zien als een logisch verlengstuk van hun capaciteiten en ambities. Ze denken in functie daarvan. Op de een of andere manier bieden webtechnologie of nieuwe ontwikkelingen zoals Artificial Intelligence (AI) of virtual reality (VR) in hun ogen een oplossing – of op zijn minst kansen om oplossingen te vinden in nieuwe richtingen.
Data delen – ook heel persoonlijke – hoort daar tenslotte ook bij. Wel willen ze de nodige drempels inbouwen om échte privacy niet te grabbel te gooien. De toekomstige, jonge ondernemers zien beschermingsmaatregelen zoals GPDR blijkbaar als normaal, net zoals de inzet van technologie.
Het winnende idee van team Amigrow toonde dat heel goed: pestgedrag in een heel vroeg stadium detecteren en verhelpen via een virtuele vriend (en psychologische ondersteuning) in een app. Zij ontvingen daarmee 400 euro van SBB bovenop de krachtige lof vanwege de jury. “Fantastisch! Doen doen doen! Gedacht vanuit een persoon!” luidde het verdict. We noteerden zelf al heel snel tijdens de presentatie ‘Wow!’. Zeer straf!
“We willen een veilige plek creëren waarin kinderen vanaf 8 jaar over hun emoties kunnen praten”, lichtte een van de teamleden het idee toe. Artificiële intelligentie in de toepassing speelt in op de manier waarop het kind vertelt over hoe een schooldag verliep, over wie er niet leuk deed en dergelijke en geeft dan feedback over hoe daarmee om te gaan. In een later stadium – en daar ligt het privacydeel dat heel nauwkeurig onder de loep genomen moet worden – kan de app dan dienen als doorgeefluik naar bijvoorbeeld ouders, leerlingbegeleiders of andere professionals. Deze expert-gebaseerde, psychologische onderbouw kon natuurlijk niet in één dag onderzocht worden en zal een belangrijk onderdeel vormen in het geheel. Dat beseften de teamleden zelf ook.
“Een heel cool idee”, reageerde Valerie Del Re als jurylid. Achteraf vertelde ze ook nog dat ze vanuit haar functie zo’n oplossing in Hasselt wel zag zitten, eens het idee helemaal zou uitgewerkt zijn. Ze gaf de studenten van team Amigrow alvast enkele subsidietips mee om het idee verder uit te werken.
Team Clutch nam de tweede prijs in ontvangst, 250 euro geschonken door StudentStartup. Dit team koos voor een eerder beperkte platform-oplossing als bindend element tussen de (Hasseltse) detailhandelaars. Via de webtoepassing – en met logistieke hulp van het team natuurlijk – kunnen deelnemende winkels hun producten in elkaars ruimte opstellen in een kast of rekje. “Als je bij de kapper zit, kan je bijvoorbeeld de handtassen of juwelen van een andere, kleine winkel uit de binnenstad bekijken en beoordelen”, lichtten ze toe. “Een heel tastbare manier om nieuwe winkels en assortimenten te leren kennen.”
Sommige jonge detailzaken proberen nu al via persoonlijke contacten mekaars assortiment te promoten, maar dit initiatief zou een gelijkaardig stadsbreed netwerk moeten opleveren. “Klassiek voorgesteld”, vond schepen Del Re, “maar het idee is wel goed.” Zeer realistisch?, noteerden we zelf tijdens de presentatie. “Een heel moeilijk verdienmodel”, reageerde Christiaan Kastrop achteraf. “Maar het idee rond de samenwerking tussen handelaren vond ik wel interessant.”
De derde prijs, een maand gratis Play More van Telenet Kickstart, ging naar Team Passion@Work. Zij willen de brain drain uit Limburg tegengaan via een uitwisselingsplatform dat interesse van jongeren in bepaalde technologie of wetenschap zou kunnen matchen met geïnteresseerde bedrijven. Als jongeren al vanaf het middelbaar in direct contact komen met de bedrijfspraktijk, ontdekken ze misschien gemakkelijker en vlugger een passie voor wetenschap en techniek, redeneren de teamleden. Bovendien zou dit systeem bedrijven kunnen stimuleren om gemakkelijker bijvoorbeeld stages toe te kennen, net omdat een jongere specifieke interesse toont.
Twee andere ideeën trokken ook nog onze aandacht. Team Oplossingssleutel vond dat de aanwezigheid van (te) veel uitlaatgassen en het parkeerprobleem in Hasselt bijdragen aan de brain drain in Limburg. Onder andere een heel grote bedrijfsparking met een taxidienst en een soort van kot-verblijfssysteem voor werknemers in het centrum van Hasselt zagen ze als mogelijke oplossing. Schepen Del Re was vooral verbaasd over het auto-gericht denken binnen het team. Maar wat als we jongeren eens lieten meedenken over het grote mobiliteitsprobleem in Hasselt?, dachten we zelf. Zouden zij geen volwaardige gesprekspartner kunnen zijn?
En dan was er tenslotte nog The Dôme… Binnen dertig seconden twijfelden we of hun presentatie een serieuze pitch was of eerder gewoon een grap. Een gigantische koepel zou de hele Hasseltse binnenstad moeten vervangen. Geen huizen of winkelpanden meer, maar een gloednieuwe constructie – “bijvoorbeeld waar de TT-wijk is” – waar handelaren segmenten op maat kunnen huren via eenvoudig verplaatsbare tussenwanden. Geen last meer van slecht weer, alles onder één dak, giga-futuristisch van uitzicht, klimaatneutraal gebouwd, het zat er allemaal in. “The Dôme moet meer karakter in de binnenstad brengen”, vertelde één van de teamleden doodserieus. “Mensen uit Brussel, Brugge of Antwerpen zouden dan naar hier komen shoppen.” Misschien wordt die vierde plaats als grootste shoppingstad van Vlaanderen toch niet heel goed gecommuniceerd, want sommigen weten blijkbaar nog van niets.
Was dit een realistisch idee? Absoluut niet. Conceptueel? Dat wel. Vergelijkbaar met zotte ideeën uit bijvoorbeeld China die op sociale media wel eens passeren en waar we allemaal eens goed om lachen? Helemaal. Knettergek? Heel zeker. Geniaal? Euh… misschien? Gesteld tenminste dat je onder andere die paar honderd pandeigenaren in de binnenstad zou kunnen overtuigen om hun hele patrimonium op de schop te gooien, en dat het stadsbestuur bereid zou gevonden worden om de hele geschiedenis van de stadskern in de vuilnisbak te kieperen en een onvoorstelbaar bedrag aan de inwoners te vragen om helemaal opnieuw te beginnen. En wat er met de huidige inwoners van de stadskern zou gebeuren, was ons bovendien ook niet helemaal duidelijk.
Maar stel nu eens dat er ruimte zou zijn om een nieuwe stad te bouwen en dat er een politieke beslissingsbereidheid zou bestaan op zeg maar Chinees niveau, een totale carte blanche als het ware, hoe zou een dergelijk idee dan beoordeeld worden? Jongeren durven heel futuristisch te denken, noteerden we stiekem terwijl de rest van de zaal met lach-buikkrampen zat.
Ondernemen begint altijd bij een idee, hoe klein of zot dat soms ook lijkt in de ogen van anderen. Tot vlak voor de presentaties hoorde je die vijftig jongeren zich nog in het zweet denken om hun ideeënzaadjes te planten. Achttien van hen slaagden er twee uur later in om enkele minuscule vruchtjes te plukken.
“Het is geweldig om te zien dat het ondernemerschap in de lift zit in Hasselt”, vindt schepen van Economie Tom Vandeput. “Er komen veel vragen binnen van jongeren die de weg zoeken naar het ondernemerschap. Met Pitch Please reiken we deze jongeren de hand en begeleiden we hen tijdens deze boeiende en leerrijke zoektocht.” (ds)
