Zie de dromers, Imbolo Mbue
Hollands Diep
2016 – 384 pagina’s
Op het moment dat in Amerika op alle niveaus en met alle middelen wordt gevochten voor het leiderschap in het Witte Huis en Europa overspoeld lijkt door mensen op zoek naar een veiliger of beter leven, is daar de debuutroman Zie de Dromers van Imbolo Mbue. Het verhaal is door zijn migrantenonderwerp actueel en de auteur weet waar ze over spreekt. Ze is immers zelf geboren in Limbe in Kameroen, kwam naar Amerika in 1998, is alumnus aan Rutgers University en heeft een MA aan Colombia University. Dit grootse debuut heeft een verfilming door Sony Pictures in het verschiet.
Het vertelt het verhaal van een klassenmaatschappij, raciale kwesties, de angels van het huwelijk en de valkuilen van de Amerikaanse Droom. Jende Jonga is een immigrant uit Limbe in Kameroen die naar de Verenigde Staten is vertrokken in de hoop op een beter leven voor hemzelf, zijn vrouw Neni en hun zesjarige zoon Liomi. In Kameroen zagen zij, wegens werkeloosheid, corruptie en extreem duur onderwijs, geen toekomst voor hun kinderen en gaan daarom op zoek naar de Amerikaanse Droom. In het najaar van 2007 lijkt het geluk hen toe te lachen: hij krijgt een baan als chauffeur van Clark Edwards, een topman bij Lehman Brothers, die van zijn nieuwe werkkracht punctualiteit, discretie en vooral loyaliteit verlangt. Neni is met een studentenvisum in Amerika en droomt van een toekomst als apotheker. Bovendien kan zij bijverdienen als huishoudster in het vakantiehuis van de Edwards. Als extra stimulans voor de haalbaarheid van de droom van de Jonga’s is daar die primeur: de verkiezingscampagne en de run op het Witte Huis van de Afrikaanse Amerikaan, Barack Obama. Maar er schuilen duistere geheimen in de wereld van de macht en het grote geld, en weldra ontdekken Jende en Neni barsten in de façades van hun werkgevers. En dan gebeurt de ramp die de hele financiële wereld op z’n grondvesten doet schudden: de val van Lehman Brothers in het najaar van 2008. Als Jende zijn baan dreigt te verliezen, komt de relatie met zijn vrouw Neni ook in het gedrang. De levens van de Jonga’s en de Edwards krijgen een dramatische wending, die voor hen allemaal grote gevolgen heeft.
Dit lijkt een verhaal zoals er zoveel te vertellen zijn maar de auteur brengt dit van de Jonga’s en de Edwards op een empathische wijze en met mededogen. Het is zeker geen satire en nergens wordt het gekenmerkt door ironie. De schoonheid van Zie de Dromers ligt net in de sereniteit die de auteur de personages laat behouden. Het is realistisch geschreven maar desondanks mild. Ook al zijn hun acties door omstandigheden, die ze niet onder controle hebben, vaak compromitterend en schaamtevol, toch blijven de personages in hun onvolmaaktheid, fris en charismatisch. Mbue laat de lezer meeleven met Neni en Jende Jonga, die de eindjes vaak nauwelijks aan elkaar kunnen knopen. Maar ook met Cindy en Clarke Edwards, die net door hun enorme rijkdom het zwaard van Damocles boven het hoofd hangt: rijkdom kun je immers kwijt geraken.
Imbolo Mbue is een boeiend verteller. De Washington Post noemt Zie de Dromers ‘het boek dat Donald Trump zou moeten lezen’ en dat is onderschatting. Dit is een verhaal voor iedereen want Imbolo Mbue zet niet de droom maar de dromer centraal. Ook al krijgen de personages niet exact dat wat ze beoogden, de kracht van dit verhaal schuilt in het dromen zelf en dat is hetgeen de massa overstijgt.
Soms komt het juiste boek op het juiste moment … (kro)
