Het Duitse veilinghuis Auction Team Breker uit Keulen biedt binnenkort, op 20 mei, enkele heel bijzondere items te koop aan. Onder de noemer ‘Auction of Firsts’ veilt men die dag onder andere een originele ‘Apple-1’ computer uit 1976 en een Deense ‘Writing Ball’ schrijfmachine uit 1867.
De Apple-1 met serienummer 01-0073 wordt van de hand gedaan door de originele eigenaar, een computerdeskundige uit Berkeley, Californië. De originele documenten horen er nog allemaal bij: de voorlopige bedieningshandleiding, elektrische schema’s en zelfs nota’s van telefoongesprekken met Steve Wozniak uit 1977.
Van de Apple-1 werden slechts 200 exemplaren gemaakt en 175 verkocht. In feite is ‘computer’ een groot woord, want het apparaat bestaat slechts uit een hoop onderling verbonden printplaten. Noch een behuizing, noch een monitor maakten deel uit van de Apple-1 – daar moest de koper zelf maar voor zorgen. Steve Wozniak was bovendien de enige persoon die wist hoe het toestel in mekaar stak en hulp kon bieden, mocht dat nodig zijn. Toen in 1977 de Apple-2 op de markt verscheen, kregen de kopers van de eerste machine een korting of zelfs een splinternieuwe computer aangeboden als ze overstapten. Apple kreeg volgens technologiewebsite Techpulse echter niet alle exemplaren van de Apple-1 terug in handen, want het bedrijf had de bedoeling om ze te vernietigen. Daardoor is de term ‘zeldzaam’ wel heel toepasselijk. Nog volgens Techpulse zouden er momenteel nog 50 à 60 Apple-1’s in omloop zijn, waarvan er slechts acht nog correct werken. Het aangeboden toestel is er zo eentje.
Oorspronkelijk kostte de Apple-1 iets meer dan 650 dollar. Team Breker hoopt op tussen de 180.000 en 300.000 euro voor dit exemplaar. In 2013 heeft het veilinghuis al eens een gelijkaardig exemplaar verkocht voor een recordbedrag van meer dan 516.000 euro.
Schrijfbol
De tweede zeldzame machine die geveild wordt, is een exemplaar van de Malling-Hansen “Writing Ball” uit 1867. Dit toestel wordt gezien als de eerste commercieel aangeboden schrijfmachine ter wereld.
De Deen Rasmus Malling-Hansen was schilder van opleiding, maar later werd hij directeur van een school voor doofstomme kinderen. Hij was echter ook nog een uitvinder en bedacht de ‘Writing ball’ in de eerste plaats als een toestel dat zijn studenten kon helpen om zich ‘met hun vingers’ snel uit te drukken in een gesprek. De plaatsing van de letters in een halve bol bleek een enorm efficiënte en ergonomische manier hiervoor, zelfs beter dan het ‘qwerty’-toetsenbord zoals bij latere typemachines. De filosoof Friedrich Nietzsche was bijvoorbeeld een fervent gebruiker van de ‘writing ball’.
Malling-Hansen ontving wereldwijd diverse ontwerpprijzen voor zijn uitvinding, maar na zijn dood in 1890 verdween zijn unieke ontwerp samen met hem. Volgens het Duitse veilinghuis bestaan er nog slechts 38 exemplaren van. Later stapte zowat iedereen over op de ‘klassieke’ schrijfmachine die iedereen kent.
De ‘Writing Ball’ die het veilinghuis nu aanbiedt, is een uiterst zeldzame, vernikkelde ‘deluxe’ versie (Nr. 102) waarvan vermoed wordt dat het toestel had moeten dienen in een laboratorium of tropisch klimaat. Team Breker hoopt dat deze verkoop tussen de 70.000 en 90.000 euro opbrengt. De recordprijs voor een dergelijke Malling-Hansen typemachine staat op bijna 131.000 euro. (ds)
Info: Auction Team Breker
