De Jeneverfeesten: dat zijn twee dagen sfeer, animatie, borreltjes nippen, een jenever opborrelend standbeeld, optochten en struinen door een feestende stad. Voor de intussen 27ste editie van het stadsfeest, dit weekend op 15 en 16 oktober, mixen de organisatoren de gekende feesten met creativiteit en verrassing.
De Jeneverfeesten zijn al enkele decennia synoniem voor borreltjes proeven en heel veel sfeer, en dat zal in deze en volgende edities niet veranderen. “Maar de jongste jaren tekenen zich enkele trends af die we willen vertalen in bijkomende en versterkende accenten”, licht voorzitter Jean Pierre Swerts van de organiserende vzw De Hasseltse Jeneverfeesten toe. De gekende feesten krijgen dit jaar nieuwe accenten met creativiteit en verrassing. Koken, kunsten en kidsproof zijn de aandachtspunten.
Koken – Tussen pot en borrel
In het culinaire dorp gaan jeneverstokers en chef-koks de uitdaging aan om hét Hasseltse streekproduct bij uitstek te verwerken in creaties van de hoogste finesse. De Hasselaar is een fijnproever, dat is algemeen geweten. Dat de Hasseltse horeca ook tot de top behoort, is dat misschien minder. Het aankomende weekend installeren 9 topchefs en een bartender een culinair dorp met livecooking, cookbattles en een jenevercocktailbar. Op het Capucienenplein verwennen de chefs van De Kwizien, het Smaaksalon, Aan het Water, Creatief Culinair Atelier/Mario Holtzem, Ogst, de Zes Zinnen, Raoul ‘Kroket’ Bijnens, Art Choc en Osteria Moretti het publiek met culinaire hoogstandjes. Ze demonstreren tegelijk hoe je in de keuken creatief met jenever kan omgaan. Het resultaat van hun inspanningen kan je natuurlijk proeven. Al deze zaken volgen de actuele trend om te werken met lokale producten en verrijken hun kaart met uiteenlopende jenevergerechten en -menu’s, net zoals vele andere restaurants, brasseries en koffiehuizen in de stad. Bruut tovert intussen de lekkerste cocktails in de jenevercocktailbar.
Op diverse plaatsen in de binnenstad kan je terecht voor Hasseltse culinaire producten van o.a. de Hasseltse bakkers, de Hasseltse slagers, de Orde van de Hasseltse Speculaas of Chocolaterie Boon.
Kunsten – ‘Het Bezet’
‘Het Bezet’ is een verzamelnaam voor heel uiteenlopende, culturele en artistieke verrassingen die overal in het stadscentrum terug te vinden zijn.
De meest opvallende zal waarschijnlijk ‘Bezet de ruimte’ worden. In de Kortstraat, tussen de Grote Markt en de kathedraal, vind je ‘Noustube’, een kunstproject van de Zwitserse kunstenaar Jörg Müller waarbij dansers zich letterlijk ‘onderdompelen’ in een tube van 3 meter hoog en gevuld met 1800 liter water. De opzet van deze performance is dat zij om de beurt onder water een performance geven. Zaterdag- en zondagnamiddag om 2, 3, 4 en 5 uur kan je deze adembenemende ervaring delen.
Zes acteurs bezetten op zaterdag- en zondagnamiddag doorlopend (met enkele tussenpauzes weliswaar) de ramen van Hôtel de Corswarem in de Maastrichterstraat. Zij brengen op een artistieke manier een ludieke presentatie over de evolutie van het leven van de mens doorheen de seizoenen.
In een twintigtal etalages in de stad tonen studenten kunst van PIKOH korte filmpjes en spots, geïnspireerd op jenever en de Jeneverfeesten.
Jee Kast brengt woordkunst in het Begijnhof, zaterdag solo en zondag met de Druktemakers. Jee Kast is Vlaanderen’s meest geziene woordkunstenaar. Dit jaar staat hij voor de tweede keer op de feesten. Zijn wervelende woordkunst viel ook op in Belgium’s got Talent en steeds opnieuw weet hij te verbazen. Genoeg woorden om even de klare te laten staan en nog even helder erbij na te denken. Op zaterdag speelt hij solo, doorlopend tussen 15 en 17 uur. Op zondag treedt hij op met De Druktemakers om 14, 14.30, 15.30 en 16 uur.
Arne van Coillie zorgt voor jazzklanken in het Fietscafé in de Minderbroedersstraat. Hepcats is de naam van een swingtrio waarin Arne als pianist samen met een gitarist en een contrabassist oude swingmuziek brengt in nieuwe arrangementen, speciaal voor deze groep in elkaar gestoken door Arne zelf. Het geheel levert een iets lichtere klankkleur op ten opzichte van een trio-bezetting met drums, maar toch de standaarden van de jaren ’30 en ’40 respecteert. Zangeres Kim Versteynen op haar beurt haalt haar inspiratie bij de grote diva’s uit diezelfde periode. De rol die zij bij Hepcats vervult, is haar dan ook op het lijf geschreven. Samen verzorgen Arne en Kim een dubbelconcert, “zo puur en klaar als de Hasseltse jenever”. Deze optredens zijn op zondagnamiddag om 2, 3, 4 en 5 uur.
In het Jenevermuseum en Het Stadsmus loopt DistillArt, een dubbeltentoonstelling van jeneveraffiches. In het kader van Trade Marks en Stadstriënnale Hasselt-Genk reflecteert fotografe Frieke Janssens hierop, met een opvallende anti-branding campagne.
Tenslotte zoekt fotograaf Kristof Vrancken in het kader van de tentoonstelling MANUFACTUUR 3.0 in Z33 naar manieren om foto’s te ontwikkelen met emulsies op basis van Hasseltse jenever en lokale bessen- en plantensoorten. De gebruikte recepten leunen sterk aan bij 18e- en 19e-eeuwse tradities om huisgemaakte likeuren te maken. Vanuit deze historische link wordt gezocht naar een drinkbare fotografische emulsie met een evenwichtige verhouding tussen beeld en smaak. Het atelier is toegankelijk van 13 tot 17 uur. Op zaterdag kan je, in aanwezigheid van de fotograaf, zelf proeven of experimenteren met de fotografische emulsies.
Kinderen – Ook voor hen wordt het feest
“Een stadsfestival is er voor iedereen, jong en oud”, beoogt de organisatie. “De jongste jaren zien we steeds meer dat ouders met hun kinderen de stad bezoeken tijdens de feesten. Dat maakt ons blij en we willen dan ook dat ze zich er thuis voelen. We doen dat met het organiseren van – net zoals voor de grote mensen – een programma met attractieve straatanimatie én culturele initiatieven zoals theater.”
Op zaterdag komt hoog bezoek. Reus Korenhaar, maar liefst zes meter groot, vertelt over het bakmanschap van de warme bakker. Daarna bezoekt de reus zijn Hasseltse vrienden borrelreus Swa den Drèpkesdrènker en Kempische reuzen Bèrb en Piersus. Hij maakt een wandeling door de feestende stad en houdt halt aan het begijnhof (om 11u30), op de Grote Markt (om 13u45) en aan het Molenpoortplein (om 16u30).
Op zondag wordt de Minderbroedersstraat omgetoverd tot een street art straat. Bazarts installeert een graffiti wall en houdt plaats vrij voor grondtekeningen. De buurt biedt de jonge kunstenaars zeker inspiratie! Wensen opdragen kan aan de wensboom en wie een unieke foto als herinnering aan de Jeneverfeesten wil kan terecht in de fotostudio. Bazarts zorgt voor brillen, hoeden, boa’s (geen slangen), snorren en pruiken!
Een andere uitdaging is de klim op de Reddelberg met de te gekke fietsen van de Oude Smisse. En er is kindertheater met vier gekke kabouters.
Op één manier is het leuk dat de organisatie van een ‘ode aan de alcohol’ speciale activiteiten organiseert en kinderen probeert te betrekken bij de Jeneverfeesten. Anderzijds zou dit het beeld kunnen oproepen van sociale tolerantie ten opzichte van de korte drank. Alvast bij de Confrérie van de Hasseltse Jenever zijn ze zich bewust van dit organisatorisch dilemma, zo licht Grootintendant Rolf Sterkx toe. “Die opmerking hebben we nog gehoord, ja. In de eerste plaats willen we de geschiedenis van ons lokaal topproduct vieren, samen met de ouders. In geen geval willen we kinderen aan de drank brengen, laat dat duidelijk zijn. Maar het probleem dat we elk jaar vaststellen is eigenlijk heel simpel te verwoorden: tijdens dit weekend vind je gemakkelijker jenever dan fruitsap in de stad. Op zaterdag zijn er altijd veel shoppende ouders met hun kinderen in de stad, dus we wilden gewoon voor allebei iets bieden. Wat er dit jaar is, moet je zien als een testcase. We kijken of deze formule werkt, anders bedenken we volgend jaar gewoon iets anders. Maar nogmaals, we gaan geen kinderen zat voeren!” (lacht).
Confrérie
Zo komen we dus bij dit cultureel genootschap van jeneverliefhebbers en -promotoren. De Confrérie “promoot de Hasseltse graan- en fruitjenevers in binnen- en buitenland. Zij wil de tradities rondom het Hasseltse stoken en distilleren behouden. Het uiteindelijke doel is de jenever waardering te geven en hem een plaats te gunnen in het gastronomische en culinaire gebeuren”, zo kan je lezen op hun website. Oorspronkelijk vierde de organisatie half september jaarlijks een dag van de jenever. Toen de stad Hasselt voorstelde om er een weekend van te maken onder de naam ‘Jeneverfeesten’, schoof de datum op naar de derde zaterdag van oktober. Dit jaar, komend weekend, viert de Confrérie enkele speciale gelegenheden.
Dit jaar is het de 35e keer dat zij het Borrelmanneke, fonteinbeeld en symbool van de Hasseltse jenever, ‘aankleden’. Elk jaar tijdens de jeneverfeesten krijgt dit beeldje namelijk een mooie feestmantel. De traditie ontstond na een suggestie van de Brusselse vereniging die Manneke Pis regelmatig in een ander jasje steekt. Brussel en Hasselt hebben allebei een gelijksoortig beeldje, vandaar. In totaal heeft het Hasseltse standbeeldje in de Maastrichterstraat al bijna 90 mantels ontvangen. Het feestexemplaar van dit jaar werd speciaal ontworpen door de Hasseltse mode-ontwerpster Kristien Follon van Titi & The German Kid. “Ik ben heel trots dat ik voor ‘ons’ manneke een feestmantel mocht ontwerpen”, vertelt zij glunderend. “Ik wilde niet met kleuren werken omdat het zijn feest is. Dan moet er geen kleur zijn die meer aan de een of andere sponsor doet denken. Daarom heb ik gekozen voor wit, want dat contrasteert het best met zijn donkere kleur. Zo zal hij er op zijn feest piekfijn uitzien!” (lees verder onder foto’s)
Alle mantels die het Borrelmanneke intussen kreeg omgehangen, kan je bewonderen op een speciale pop-up expo in het ModeMuseum van Hasselt, nog tot 23 oktober. Sinds 1981 schenken handelaars, bedrijven, instellingen en verenigingen tijdens de Jeneverfeesten een manteltje aan het Borrelmanneke. Dit jaar zal er een bijvoorbeeld een schenking gebeuren door de orde van de Bellemannen, waartoe de Hasseltse Belleman behoort.
Verder viert de Confrérie haar honderdste ‘banket’ en intronisatieplechtigheid. Tijdens dit moment wordt de nieuwe lading jenever van het jaar ingehuldigd tijdens een officieel moment in het stadhuis. Daarna vertrekt een optocht naar het Borrelmanneke dat na de ontvangst van zijn nieuwe mantel (zie hierboven) een jaarlijks ‘mirakel’ verricht en zijn traditionele waterstraaltje in jenever laat veranderen. Toeschouwers krijgen daarbij dus gratis jenever aangeboden, wat elk jaar voor de nodige toeloop zorgt (mijzelf is het in twintig jaar nooit gelukt om dit mirakel van op de eerste rij te beleven, nvdr).
Traditionals – Blijvende succesnummers
Dit jaar werden meer dan 70 straattheateracts geboekt die het hele weekend voor randanimatie zorgen. Zondagnamiddag om 3 uur start de jaarlijkse kelnerwedloop op het Molenpoortplein. De winnaar krijgt naar goede gewoonte zijn of haar gewicht in Hasseltse jenever. Er is een jenever-rollerparade op zondag om 11 uur op het Kolonel Dusartplein. Wie graag wandelt, kan meestappen tijdens een gratis jenverwandeling (reserveren via toerisme@hasselt.be), groepen zijn maximaal 25 personen groot. Een gids laat tijdens de wandeling de deelnemers kennismaken met ‘Hasselt, de jeneverstad in feeststemming’. Elke wandeling start om 14 uur op zaterdag en zondag en duurt ongeveer 2 uren. Er is keuze uit 4 talen (Nederlands, Frans, Duits en Engels). Groepen kunnen apart een gidsbeurt aanvragen via hetzelfde e-mailadres.
Lichtkunstenaar
Tijdens de Jeneverfeesten zal je ’s avonds op de Grote Markt niet naast Stroomstad Hasselt kunnen kijken. Op grote hoogte wordt het project in de kijker gezet door de Gentse kunstenaar Reinout Hiel. “Hoe het er zal uitzien, dat houden we nog even geheim”, aldus schepen Venken. “De constructie wordt op vrijdagavond in primeur onthuld omstreeks 19u30 en zal zowel zaterdag als zondag na zonsondergang te bewonderen zijn.” De schepen wil daarmee zijn recente actie om Hasselaren aan de groene stroom te krijgen, nog een laatste boost geven in de laatste weken.
Veiligheid
Politie en veiligheidsdiensten zijn natuurlijk het hele weekend paraat. Er zijn dit jaar drie medische hulpposten voorzien op de Havermarkt, de Zuivelmarkt (nieuw) en op het Kolonel Dusartplein.
Nieuw is ook dat de politie dit jaar via WhatsApp wil communiceren met standhouders in geval van een probleemsituatie, “omwille van terreurniveau nummer 3 (sic). We hopen iedereen op deze manier zo snel mogelijk te kunnen bereiken moest er iets gebeuren”, klonk het overtuigd tijdens het persmoment.
Tenslotte nog het volgende. Dit jaar wordt iedereen die zich in de stad waagt geacht de Jeneverfeestenbutton te dragen. Daarmee is een opvolger gevonden voor de snor en de sokken van de voorbije jaren. Het embleem van de Jeneverfeesten werd als button en als magneet uitgewerkt en wordt te koop aangeboden voor de prijs van 2 euro. De buttons en magneten zijn elk in vijf kleurversies verkrijgbaar bij Toerisme Hasselt, het Jenevermuseum, tijdens de feesten op diverse locaties of via www.jeneverfeesten.be. Iedereen die zich wil ‘outen’ als liefhebber of ambassadeur van de feesten moet er het derde weekend van oktober mee pronken!
Hasselt is weer helemaal klaar voor de jeneverfeesten, met andere woorden. (ds)
PRAKTISCH
website – www.jeneverfeesten.be
facebook – www.facebook.com/DeHasseltseJeneverfeesten
twitter – www.twitter.com/Jeneverfeesten
Instagram – www.instagram.com/jeneverfeesten
