Met een ludiek promofilmpje lanceerde Hasselts schepen van Duurzaamheid, Milieu en Energie Joost Venken vandaag een groepsaankoop voor zonnepanelen. ‘Hasselt Solarstad’ moet van de Limburgse provinciehoofdplaats dé zonnestad van Vlaanderen maken. Daarnaast focust het initiatief op innovatieve manieren om captatie van zonne-energie te promoten.
De campagne begon eind januari met de publicatie van een “speciale” vacature in Spaanse kranten. “We zijn het ginds mogen gaan uitleggen”, lacht de schepen. “Ze begrepen onze bedoeling eerst niet echt.” Om dat te compenseren, excuseert de stad Hasselt zich uit beleefdheid via een ‘Sorry-campagne’ – “sorry dat we jullie zon afnemen en dat jullie voortaan in de kou moeten blijven.” Die boodschap werd voorlopig echter nog niet gepubliceerd in het ‘benadeelde’ land.
‘De zon werkt voor Hasselt’ wil alle Hasselaren* die over een dak beschikken, Hasseltse verenigingen, bedrijven, middenveld, onderwijsinstellingen, … aanzetten om te investeren in zonne-energie. “We willen zoveel mogelijk mensen de gratis dagelijks beschikbare energie van de zon laten capteren en inzetten in het kader van ons klimaatbeleid”, aldus Venken.
Participatie: groepsaankoop zonnepanelen
De groepsaankoop start vandaag en loopt tot en met 31 maart 2017. Het principe is gelijkaardig als bij de vorige groepsaankoop, ‘Hasselt Groene Stroomstad’ die de schepen in september 2016 organiseerde en waarbij een kleine 700 Hasselaren van energieleverancier wisselden omwille van de voordeligere tarieven.
Hetzelfde onafhankelijke studiebureau Zero Emission Solutions begeleidt de stad bij de groepsaankoop en bewaakt de kwaliteit. “We verzamelen alle geïnteresseerde Hasselaren en gaan collectief de markt op. Zo kan iedereen genieten van een snelle, kwalitatieve installatie tegen een voordelig tarief”, stelt schepen Venken. Geïnteresseerden schrijven zich gratis in via de website www.hasselt.be/solarstad. Na 31 maart trekt het studiebureau naar de markt en zoekt de meest interessante installateur.
Enkel erkende elektriciens die houder zijn van het RESCERT-certificaat komen daarbij in aanmerking, dus de kwaliteitseisen liggen hoog, zowel voor de panelen als voor de installateur. Op de zonnepanelen geldt een garantie van 25 jaar, op de omvormer van 10 jaar. Midden april 2017 contacteert de geselecteerde aannemer elke geïnteresseerde voor een plaatsbezoek en maakt dan een definitieve offerte op basis van dat bezoek. Pas dan beslist de inschrijver of hij het voorstel aanvaardt. De installatie vindt plaats voor 30 juni 2017 om meteen nog dit jaar maximaal rendement te halen uit de investering. Steekproefsgewijs zullen ook werfcontroles uitgevoerd worden.
“Voor kleinere installaties, met een vermogen van minder dan 10 kW, kan je nog altijd gebruik maken van de terugdraaiende teller, en dan betaal je enkel het prosumententarief”, geeft Alex Polfliet, zaakvoerder van Zero Emission Solutions extra mee. “Men heeft twee weken geleden beslist om dat voordeel van de terugdraaiende tellers ook bij de invoering van de slimme meters toch te laten voortbestaan de komende 15 jaar.”
De Vlaamse regering keurde op 3 februari alvast de conceptnota van bevoegd minister Bart Tommelein goed. “Een opvolgingscommissie zal de afgesproken krijtlijnen verder uitwerken en opvolgen. Na de nieuwe kosten-batenanalyse (actualisatie van gegevens van 2014) en het stakeholderoverleg zal de VREG de nodige aanpassingen (laten) doen aan de technische en aansluitingsreglementen, en zal de minister bevoegd voor energie de nodige regelgeving uitwerken”, zo staat te lezen op de website van de Vlaamse regering. Vanaf 1 januari 2018 is de nieuwe slimme meterkast verplicht bij elke nieuwbouw, zo werd al beslist. Polfliet erkent bovendien dat plotse wijziging in het regelgeving onvoorspelbare invloed kan hebben. “Een factor waar we nooit grip op hebben”.
Hasselaren die in een appartement wonen, niet over een geschikt dak beschikken of bijkomend in zonne-energie willen investeren, krijgen de mogelijkheid om samen met de stad te investeren in zonne-energie. Hiervoor is de stad op zoek naar nieuwe samenwerkingsverbanden en coöperaties om de betrokkenheid van alle Hasselaren te vergroten. Een facilitator gaat in opdracht van de stad op zoek naar opportuniteiten bij bedrijven om samen met de stad te investeren in hernieuwbare energieproductie uit de zon.
Maataanpak voor bedrijven
Ook ondernemingen worden aangespoord om deel te nemen aan de groepsaankoop. Bij grotere installaties volgt begeleiding op maat en wordt er bijkomend een haalbaarheidsstudie uitgevoerd in opdracht van de stad.
De afgelopen jaren is er omwille van veranderde wetgeving een wijziging gekomen in de reden waarom bedrijven in zonne-energie investeren. Vroeger kregen ze voor de opbrengst van hun zonnepanelen enorm grote overheidstoelagen, maar die tijd is voorbij, verklaart Alex Polfliet. “Grote installaties met een vermogen van meer dan 10 kW kunnen nooit gebruik maken van de terugdraaiende tellers. Daar is het de bedoeling dat we gaan zoeken naar momentaan verbruik, tegelijk met de productie van de zonnepanelen. Voor die categorie is er nog wel een heel kleine ondersteuning van zo’n 40 euro per megawatt-uur (MWh). We komen daar echter van 450 euro per MWh, dus die steun is heel fors teruggedraaid. Op dit moment is zonne-energie de minst betoelaagde hernieuwbare energie. Anders dan vroeger is het nu zaak voor een kmo om heel goed te gaan kijken naar het aantal zonnepanelen dat nodig is om het verbruik zo goed mogelijk te dekken. Vroeger was het heel eenvoudig, gooi het dak maar vol, want zonnepanelen waren altijd rendabel. Nu kan en mag je nog altijd stroom injecteren op het net, maar dan moet je een stroomverkoopcontract afsluiten. De waarde van de stroom die je naar het net verkoopt, is in feite echter zeer laag. Een business case gaat meteen onderuitgehaald worden als je meer dan de helft van de stroom naar het net moet injecteren. Het kantelpunt ligt momenteel op ongeveer 35% injectie en 65% eigen verbruik.”
“Daarom kiezen we voor een geïndividualiseerde aanpak voor kmo’s”, gaat hij verder. “We gaan elke situatie apart bekijken, het verbruiksprofiel bepalen en op basis daarvan zien hoeveel zonnepanelen nodig zijn. De terugverdientijden lopen dan wel heel erg uiteen. Een kmo die tijdens de maand juli drie weken gesloten is en geen verbruik heeft, gaat natuurlijk een heel stuk zonnestroomverbruik verliezen. Als diezelfde kmo ook op zaterdag en zondag geen activiteiten heeft, gaat die op die dagen ook veel stroom moeten injecteren. Als dat daarentegen een supermarkt is die ook op zaterdag en zelfs op zondagvoormiddag open is, en geen jaarlijks verlof heeft, dan heb je natuurlijk een veel interessanter verbruiksprofiel. Dan kunnen terugverdientijden zelfs variëren van 4,5 jaar tot 12 jaar. Maar alles hangt dus af van die specifieke dimensionering.”
Stad doet ook extra inspanning
Tot op heden heeft stad Hasselt vooral geïnvesteerd in zonnepanelen op haar grotere gebouwen, zoals de centrale werkplaatsen en de Kunstencampus. In totaal produceren die 3039 zonnepanelen 500.000 kWh groene stroom per jaar. Ook op het dak van het nieuwe stadhuis dat in aanbouw is, komen er zonnepanelen. Intussen neemt de stad ook haar kleinere daken onder de loep. Verder wil Hasselt in de toekomst zonnepanelen overal ‘zichtbaar’ maken in het stadsbeeld.
Innovatie: Hasselt als stadslabo voor solartoepassingen
Stad Hasselt kiest ervoor om een early adopter te zijn en ruimte te geven voor experimenten op haar grondgebied. Zo is er de Solarbench in het Stadspark en werd vandaag ook de SmartflowerPOP officieel ingeplugd aan zwembad Kapermolen. Deze Oostenrijkse uitvinding uit 2015 (van het familiebedrijf PVT-Austria dat naar eigen zeggen aan de top staat in de branche van zonne-energie) is een mooi voorbeeld van de nieuwe generatie innovatieve zonne-energiesystemen. Bij het opkomen van de zon ontplooit de waaier zich volledig automatisch en draait hij met de zon mee. Na het opvangen van de laatste zonnestralen, vouwt de Smartflower zich weer op. De Smartflower wekt gemiddeld 4.000 kWh per jaar op wat gelijk is aan het gemiddeld jaarlijks elektriciteitsverbruik van één gezin.
De SmartflowerPOP werd geleverd door de Alkense firma Schiffeleers Glas en kost om en bij de 15.000 euro exclusief BTW, maar dat bedrag vindt Venken “geen zotte investering. Het apparaat gaat hier aan het zwembad gegarandeerd opbrengen.” Hij baseert zich daarvoor op de langere dagelijkse openingstijden van het nieuwe zwembad waardoor de hele dag lang de opgewekte stroom meteen kan verbruikt worden. Bovendien is het een leuke eyecatcher voor wie langs de Koning Boudewijnlaan de stad inrijdt, omdat het goed zichtbaar buiten op het grasveld staat opgesteld en zo overkomt als een kunstwerk, eerder dan een technische installatie.
Dat laatste past perfect in zijn visie om te tonen hoe innovatief kan omgesprongen worden met zonnepanelen. Hasselt heeft volgens Venken het geluk om een wereldspeler te hebben in het onderzoek naar fotovoltaïsche zonne-energie. Daarom is hij heel blij dat de Universiteit Hasselt een bevoorrechte partner is voor het innovatieve luik. “Zij zijn constant bezig met zonnepanelen, hoe het rendement kan verhoogd worden, of wat er allemaal mee kan gedaan worden, welke andere materialen kan je inzetten, maar tegelijk ook met het gebruik ervan. UHasselt staat aan de top als het gaat over zonne-energie, en we hebben ze hier in onze stad, dus…”
In opdracht van de stad organiseert het X-LAB & PHYSXLAB met professor Jean Manca o.a. het leerlingenpractica ‘Maak zelf een zonnecel’, Cross-over ‘Solar(t)’-projecten, de Solarstad Awards en het X-festival. Dit festival wordt mede georganiseerd met steun van EFRO, LRM en IMEC, en vindt plaats van 4 tot en met 6 mei in de Oude Gevangenis van Hasselt. De ‘X’ verwijst naar de kruisbestuiving en interactie tussen technologie, wetenschap en kunst. “Tijdens de eerste twee dagen van het X-Festival komen onderzoekers, bedrijven, architecten, designers en kunstenaars samen. Er staan dan inspirerende lezingen op het programma waarna er ruimte is voor creatief en out-of-the-box nadenken over zonne-energie en de slimme (eco-)stad van de toekomst”, licht professor Jean Manca toe. Zaterdag 6 mei mikt het X-Festival op het grote publiek voor de ontdekking van innovatieve prototypes en demo’s.
Vandaag kan je zonnepanelen perfect integreren in glazen, in dakpannen, in kleding, in straatmeubilair … Je kan het zo zot niet bedenken of je kan het met zonnepanelen waar maken. Dat willen we laten zien aan het grote publiek. We willen tonen dat je niet te vlug in hokjes moet denken als het gaat over zonnepanelen. Probeer integendeel overal energie in mee te nemen. Want je kan zonnepanelen overal aanwezig maken in een stad”, meent schepen Venken.
Solarstad Award
Met de uitreiking van de Solarstad Award dagen de stad Hasselt en de Universiteit Hasselt iedereen uit voor nieuwe innovatieve en creatieve toepassingen van zonne-energie. “Iedereen is welkom om deel te nemen aan de Solarstad Award. Deelnemers mogen hun idee uittekenen, uitschrijven of realiseren door middel van een prototype. De universiteit stelt hiervoor een aantal zonnepaneeltjes ter beschikking”, verduidelijkt professor Jean Manca. “De junior Solarstad Award, een geldprijs van 250 euro voor de categorie 6 tot 18 jaar, wordt uitgereikt door de publieksjury. Een professionele jury buigt zich over de inzendingen van volwassenen. Zij maken kans op een geldprijs van 1.000 euro. We zijn zeer benieuwd naar de creatieve ideeën van de Hasselaren.” De juiste deelnamevoorwaarden vind je op de website van de stad Hasselt.
Infosessies over groepsaankoop
De stad organiseert vier infosessies over de groepsaankoop, waar ook informatie gegeven wordt over renteloze leningen van Duwolim en Duwolimplus:
- maandag 6 maart om 20 uur in ontmoetingscentrum Katarina (Katharinawijk)
- dinsdag 7 maart om 20 uur in ontmoetingscentrum Kermeta (Kermt)
- woensdag 15 maart om 20 uur in ontmoetingscentrum Elckerlyc (Sint-Lambrechts-Herk)
- donderdag 16 maart in ontmoetingscentrum De Hazelaar (Banneuxwijk).
Inschrijven is niet nodig en de toegang is gratis.
Meer info over de groepsaankoop, de Solar Awards en het X-Festival vind via de website van stad Hasselt. (ds)
*In theorie kan je ook deelnemen als je niet in Hasselt woont, merkt een medewerker van schepen Venken na het persmoment terloops op. “Maar we promoten dat niet, want het zijn tenslotte Hasseltse overheidscenten”, reageert de schepen zelf. Hij glimlacht enkel met ons voorstel voor een ‘intercommunale vergoeding’ om hieraan tegemoet te komen.
