Tegen het einde van oktober hoopt schepen van Mobiliteit El Ouakili dat de Groene Fietsboulevard van Hasselt voor het grootste stuk is afgewerkt. De eerste helft is momenteel bijna klaar, meldde Wegen en Verkeer (AWV) vlak voor het bouwverlof via een persbericht. De volgende delen worden in de komende maanden aangepakt – na de aanleg van een oversteekplein op het Dusartplein. De sluiting van de volledige fietskring is voorzien in 2019.
Natuurlijk waren we zo beleefd en vriendelijk om de schepen proficiat te wensen met zijn halve groene fietsboulevard. Dit is toch wel de visualisatie van een gewijzigde mindset pro fietsen die tijdens de voorbije legislatuur groeide, moet vriend en vijand in alle eerlijkheid toegeven. “Ik hoop dat je me ook nog feliciteert als hij helemaal klaar is!” luidde het lachende antwoord.
Het intussen befaamde fietsactieplan met 52 verschillende maatregelen vormt de basis voor de groene fietsboulevard. Dat is intussen gemene kennis. Maar toch herhaalt schepen El Ouakili dit elke keer als we over fietsen in Hasselt beginnen. “Ik ben echt trots op ons fietsactieplan. Daar is een aanzet gegeven, en niet alleen in Hasselt, maar ook in andere gemeenten trouwens. Op andere plekken wordt intussen het woord ‘fietsactieplan’ ook al in de mond genomen.”
Vlak voor zijn vakantie, begin juli, zat hij nog samen met de fietsambassadeurs om al na te denken over de volgende stap. “Toen heb ik voorgesteld om nog een trap hoger te gaan en samen een fietsbeleidsplan op te stellen. Dan voel je wel hoe moeilijk het is om los van de auto te denken. Maar die wil ik net helemaal uit het plan houden. Ik zei telkens: ‘Neen, geen auto’s. Stel je voor dat er geen auto’s zijn. Wat wil je dan?’ Je moet ambitieus durven zijn.”
Over de complexiteit van de fietsboulevard geraakt hij evenmin uitgepraat. “Je wil maatregelen doorvoeren op een weg die niet van jou is. We hebben met AWV heel wat vergaderingen gehad en ik ben blij dat ze volgen. Dat komt denk ik omdat ze zien dat het niet gaat om enkele losse ingrepen, maar om maatregelen die passen binnen een groter plan. Anders was dat nooit gelukt.”
Maar ook lokaal was het niet eenvoudig, licht hij verder toe. “Ik ben verantwoordelijk voor mobiliteit, maar de aanleg van de fietsweg zit bij dienst wegen. Dus moet ik prioriteiten doorgeven aan een dienst waar ik niet bevoegd voor ben. Door de goede samenwerking en verstandhouding met Michel Froidmont (schepen van openbare werken) is dat toch gelukt.”
En dan is er de budgetkwestie nog. “Je begint met een raming, er komen inschrijvingen, en dan stellen we vast dat het toch meer gaat kosten dan wat we voorzien hadden, zowel bij ons als bij AWV trouwens.” Een bedrag noemt hij echter niet. “De middelen zijn er en het gaat niet over miljoenen.”
Tenslotte maakte hij ook kennis met een aantal ‘symbolen’ zoals hij ze zelf noemt. Het terras van het Hassotel geeft hij als voorbeeld. “Weet je hoe moeilijk het is om mensen zover te krijgen dat ze symbolen weghalen? Daar kan ik alleen al een uur over praten.”
Momenteel heeft Hasselt dus iets dat lijkt op een lappendeken van afgewerkte en nog niet aangepakte stukken fietsboulevard. Dat is echter een voorlopige toestand en het gevolg van de gedeelde uitvoering door enerzijds AWV en anderzijds de stad. De stukken die al werden aangepakt, waren voor rekening van AWV. Daarvan zijn er nog enkele te doen. De andere delen zijn voor rekening van de stad en die volgen de komende maanden.
Eerst realiseert de aannemer echter een ander project dat de schepen voor het begin van het volgende schooljaar absoluut in orde wil hebben. Net zoals fietsen vindt El Ouakili het even belangrijk om het gebruik van openbaar vervoer te stimuleren. Daarom komt er ter hoogte van het busstation aan het Dusartplein een brede en veilige oversteek voor voetgangers èn fietsers. Omdat dit idee Japans van oorsprong is, hoor je in de volksmond intussen al regelmatig de term die de lokale krant hiervoor bedacht: het Tokyoplein. Ook de schepen hanteert die term gemakshalve.
Volgens El Ouakili heeft dit proefproject ook al drie jaar kiemtijd achter de rug. Het eerste persbericht van AWV over dit oversteekplein omschrijft de zone als “een flessenhals op de Groene Boulevard. De combinatie van de verschillende oversteekplaatsen, de bushaltes en de hoge verkeersintensiteit laat de verkeersafwikkeling op drukke momenten vast lopen en zorgt voor onveilige situaties. Bussen van De Lijn verliezen vooral bij het uitrijden van Hasselt veel tijd. De bottleneck voor de halte Dusart zorgt voor vertragingen die de hele rit lang voelbaar blijven.”
Nooit werden er tellingen uitgevoerd van het aantal geïrriteerde automobilisten, buschauffeurs van De Lijn en overstekende voetgangers. Maar neem gerust aan dat het er veel waren. Ooit werd nog overwogen om de weg die het Dusartplein doormidden snijdt, achter het plein om te leiden, maar die plannen verdwenen richting archiefkast (of diepvries?).
Elf verkeerslichten en schuine zebrapaden moeten na de zomer veilige oversteekbewegingen in alle richtingen mogelijk maken voor voetgangers en fietsers. Bovendien wordt de hele zone dan veel ‘duidelijker’ voor alle weggebruikers, meent AWV. Voorbereidende werken voor dit proefproject startten al in juni, en vanaf 1 augustus begint de aannemer in drie fasen met de werkelijke aanleg. Het doorgaande verkeer zal dan onderbroken worden. Tijdens drukke evenementen zoals Theater op de Markt zal er niet, of enkel in de niet-hinderende zones, worden gewerkt, meldt AWV vlak voor publicatie in een apart persbericht (zie details onderaan dit artikel).
“Je hebt gezien dat aan de marktkant een lang stuk heeft open gelegen”, vertelt El Ouakili. “Daar komt echter niet het fietspad, zoals velen misschien denken. Die graafwerken hebben te maken met de verbinding tussen het oversteekplein en de lichten van de Maastrichtersteenweg.” Om de lichten voor het nieuwe ‘Tokyosysteem’ aan de bibliotheek af te stemmen op die aan de Maastrichtersteenweg, moest dat gebeuren. Deze laatste worden volgens de schepen namelijk slimme verkeerslichten.
Bovendien komt er voor het zachte verkeer een aftelklok die ook voor de nodige vertraging zorgde. “Ik denk dat die klok een meerwaarde gaat zijn”, vertelt El Ouakili. “Maar ze heeft het dossier wel zo’n negen maanden vertraagd, gewoon omdat wij die klok als stad gaan aankopen.” Er is namelijk nog een samenwerkingsovereenkomst nodig om die klok te integreren in de oplossing van AWV. Een oplossing à la belge, met andere woorden – of à la flamande zo u wil. “Mensen zien die papiermolen echter niet.”
Als die werken voor de oversteekzone klaar zijn, gaat de aannemer verder met de fietsboulevard. “Dat Tokyosysteem móet klaar zijn voor het begin van het schooljaar”, verklaart El Ouakili. “Dat vond ik wel belangrijk. Alle andere stukken van de fietsboulevard die wij zelf moeten doen, komen dan aan bod, behalve één stuk ter hoogte van de werken aan het Books-woonproject. Dat vind ik eigenlijk wel een beetje spijtig, maar het gaat niet anders.” Hij bedoelt daarmee dat het volledige einde van de fietsboulevard na de verkiezingen komt en dus door een ander bestuur gaat gevierd worden – een waar hij misschien niet meer toe behoort. Die realiteit aanvaardt hij echter probleemloos, lijkt het. Tot het einde van dit bestuur werkt hij echter voluit verder.
“Intussen moesten we ook de binnenstad bereikbaar houden, dus de hele boulevard in één keer opengooien, dat ging natuurlijk ook niet. Overal in en rond de stad zijn er werven waarmee we rekening moeten houden. Het is dus niet dat we niet willen, het ging technisch niet anders. We konden ook niet ergens een tijdelijk fietspad maken en het een maand later weer afbreken om het op zijn definitieve plaats te leggen.”
In principe hebben fietsers die de fietsboulevard gebruiken overal voorrang op het gemotoriseerde verkeer dat de binnenstad wil inrijden. Toch stelden we al enkele keren zelf vast dat dit besef bij nog niet bij alle automobilisten is doorgedrongen. Zoals in het geval van een oudere mevrouw die haar fietsremmen helemaal moest dichtgooien ter hoogte van de Diesterstraat, met enkele boodschappenzakjes aan het stuur. Haar leeftijdsgenoot keek gewoon strak voor zich uit aan het stuur van zijn auto, zich niet bewust van de gewijzigde verkeerssituatie. Gelukkig kon de vrouw op de fiets tijdig stoppen en bleef het bij een boze en geschrokken blik. AWV zorgde nochtans al voor belijning en signalisatieborden. (lees verder onder de foto’s)
“Het Leopoldplein is technisch een complex stuk.” (schepen El Ouakili)
De passage ter hoogte van de huidige fietsparking aan de bibliotheek tenslotte komt er eveneens pas wanneer het allerlaatste stuk aan het Dusartplein wordt gerealiseerd. De oversteek van de ventweg is er wel al, maar op het verkeerde moment is fietsen over dat stukje – zelfs tussen voorlopige onderbroken lijntjes – bijna onmogelijk omwille van de geparkeerde fietsen. Misschien kan tijdelijke signalisatie hier voorlopig een oplossing bieden? In het inleidende artikel dat we schreven over de start van de aanleg van de groene fietsboulevard spraken we onze waardering nog uit omdat een moeilijk stuk meteen werd aangepakt. Een inschattingsfout, blijkt nu.
De informatiewebsite van AWV vermeldt tenslotte ook nog dat niet alleen de ventweg aan het Dusartplein, maar ook de herinrichting van de kanaalzone het project in 2019 zullen afronden. Over dit laatste vermeldde El Ouakili echter niets tijdens ons gesprek. En uiteraard blijven de weersomstandigheden een bepalende factor in de uitvoering van alle werken, vermeldt AWV al op voorhand.
Wel kwam de schepen aan het einde van het gesprek nog even terug op de okergele toplaag die voor sommigen een kleine doorn in het oog blijkt. Hij lacht die kritiek namelijk min of meer weg. “Wat die felle gele kleur betreft, die zo in het nieuws kwam: ik vind dat die nogal meevalt. Dat past daar zelfs, vind ik.” De bepalingen in de wegcode spreken enkel over een opvallende, contrasterende kleur, vinden we langs die kant terug. Fel rood had dus ook gekund.
Conclusie: Hasselt heeft na een moeizame weg al een halve fietsboulevard. Dat is al meer dan enkele jaren geleden zelfs maar voor mogelijk werd gehouden. Toch gaan we moeten wachten met een definitieve ‘proficiat met uw héle fietsboulevard’ tot volgend jaar. Twee vragen daarom: lukt dat klein beetje geduld nog? En welke schepen van mobiliteit gaan we dan moeten feliciteren? (ds)
Lees ook:
Overzicht van de geplande werken voor het oversteekplein
Fase 1: 1 augustus t.e.m. 3 augustus & 6 augustus t.e.m. 10 augustus
Vanaf 1 augustus is de kleine ring t.h.v. de bushalte Dusartplein onderbroken voor verkeer richting Martelarenlaan. Tijdens deze eerste fase is de afslaande beweging richting de Koning Boudewijnlaan nog wel mogelijk. Komende vanaf de Koning Boudewijnlaan richting centrum is de kleine ring echter niet bereikbaar.
Fase 2: 13 augustus t.e.m. 17 augustus & 20 augustus t.e.m. 23 augustus
Vanaf half augustus wordt de kleine ring twee weken volledig onderbroken voor doorgaand verkeer tussen de Maastrichterpoort en de Koning Boudewijnlaan. Er geldt een omleiding via de Maastrichtersteenweg. De kleine ring is dan wel weer bereikbaar via de Koning Boudewijnlaan.
Fase 3: afrondende nachtwerken
Tijdens de laatste week van augustus wordt de bovenste okerkleurige laag op het wegdek aan de bushalte geplaatst tijdens 2 nachten werk. Dan zal er weer tijdelijk een omleiding aangegeven staan.
