Vorige week kondigden stad Hasselt en deelfietsenbedrijf Mobit samen enkele wijzigingen aan rond het gebruik van die opvallende groene tweewielers. Vanaf 1 oktober wordt het probleem van de zwerffietsen aangepakt en komt er een nieuw systeem met heen- en weergebruik bij. Intussen brengt Mobit het slimme fietsslot ook afzonderlijk naar de markt via een crowdfunding campagne.
In september 2017 startten stad Hasselt en Mobit met dit deelfietsensysteem, en intussen “loopt het goed” met de 200 stuks die op het grondgebied van Hasselt in gebruik zijn, vertelt Alexander De Bievre van Mobit. Een evaluatie bracht wel enkele werkpunten naar boven die nu worden aangepakt.
“Voorlopig zijn die 200 stuks nog voldoende. Maar natuurlijk evalueren we voortdurend of er meer moeten komen, mocht de vraag ernaar groter worden. Vooral in het centrum is die vraag naar onze Mobit-fietsen al heel groot”, vertelt Alexander. Mobit heeft momenteel een overeenkomst met de stad voor 200 deelfietsen. Bij de lancering werd er wel gesproken over een groei naar 400 stuks, maar zover is het nog niet. Intussen probeert het bedrijf gewoon het gebruik van zijn fietsen te optimaliseren.
“Het probleem is dat een aantal fietsen te lang in de verder gelegen gebieden buiten het centrum blijven staan. We hebben een tijdje geleden al geprobeerd om die fietsen terug naar het centrum te halen door ze als bonusfiets aan te duiden in de app. Dat betekent dat iemand die zo’n fiets terugbrengt naar het centrum, eigenlijk een gratis rit krijgt, als stimulans. Hasselt heeft weliswaar een compact centrum, maar het hele grondgebied van de stad is eigenlijk heel uitgebreid”, meent Alexander.
Met de nieuwe aanpak vanaf 1 oktober bakenen Mobit en de stad in onderling overleg een strakkere zone af. Ook die optie van geofencing of een afgebakend gebied werd tijdens de lancering al in de marge vernoemd, maar zo’n beperking zou er enkel komen indien dat nodig bleek, benadrukten de stad en het bedrijf toen. Dat is dus in feite de verandering die er nu komt.
Hasselt is overigens niet de enige stad waar Mobit deze wijziging doorvoert. Ook in Aalst gebeurt hetzelfde. Daar breidt Mobit in één beweging trouwens verder uit van 100 naar 150 fietsen.
Die aanpassing komt eigenlijk neer op een financiële beloning van goed gedrag – of bestraffing van ongewenst gedrag, afhankelijk van hoe iemand dit systeem bekijkt. In essentie is het heel simpel: laat de fiets opnieuw achter binnen de afgebakende zone of op een aantal vast bepaalde plekken en betaal evenveel als voorheen. Doe dat niet en betaal vijf euro bovenop de ritprijs. De nieuwe werkwijze doet volgens Alexander geen afbreuk aan het free floating principe dat Mobit hanteert. Via de app kan de gebruiker heel eenvoudig weten welke zones of plekken ‘goed’ zijn.
Goede plekken zijn onder andere die waar sinds een tijdje een Mobit-bord werd geplaatst. Die borden hebben echter ook nog een andere bedoeling, vertelt Alexander. “Een gebruiker ziet op die manier ook zonder app heel snel waar hij een Mobitfiets kan oppikken of achterlaten. Op die punten proberen we bij een herschikking van de fietsen trouwens zo veel mogelijk deelfietsen te plaatsen. Natuurlijk kunnen we nooit garanderen dat er altijd een deelfiets beschikbaar is, maar we proberen toch om die punten zo maximaal mogelijk te gebruiken”, verduidelijkt hij.
Volgens schepen van Mobiliteit Marc Schepers zijn die nieuwe borden ook een algemene stimulans om fietsen “ordelijk te parkeren. Dat maakt het eenvoudiger voor andere gebruikers en zorgt voor een netter straatbeeld”, verduidelijkt hij.
De veranderingen in één oogopslag
- Groene bolletjes = gratis parkeren in de voorkeursplekken
- Groene lijn = gratis parkeren binnen de “operationele zone” zoals het strakkere free floating gebied genoemd wordt
- Blauwe bolletjes = parkeerplekken van de heen- en weerfietsen. Die kosten 3 euro per dag.
- De gebruikte deelfiets niet binnen de groene lijn, niet aan een voorkeursplek of niet in een heen- en weerzone achterlaten kost voortaan 5 euro bovenop de ritprijs.
Heen en weer
Een nieuwigheid is de heen- en weerfiets – aangeduid met de blauwe bolletjes op de kaart hierboven. “Dat systeem is er eigenlijk een beetje gekomen op vraag van de gebruikers”, licht Alexander De Bievre toe. “Dat is bovendien een oplossing om te garanderen dat een gebruikte fiets terugkeert naar de zone waar de vraag groot is.”
De Mobit Heen- en Weerfietsen komen bovendien niet alleen naar Hasselt. Ook in de buurt van de treinstations van Kortrijk, Mechelen, Antwerpen en Aalst staan ze binnenkort.
Bij de meeste free floating deelfietssystemen – niet alleen bij Mobit – bestaat er altijd een risico om geen fiets meer te hebben als je na enkele minuten bij voorbeeld bij de bakker of krantenwinkel weer buitenkomt. Wanneer een andere gebruiker intussen die fiets heeft meegenomen en je had die eigenlijk toch nog nodig, dan zou die verkeerde timing ervoor kunnen zorgen dat een gebruiker uiteindelijk zijn vertrouwen verliest in het gebruiksgemak van de deelfiets.
Net uit die bezorgdheid ontstond de nieuwe optie Heen- en Weer die toelaat om een Mobitfiets 24 uren lang bij te houden. Die keuze kost 3 euro voor een hele dag, wat op zichzelf niet zo duur is. Van de andere kant, bij concurrent Blue Bike betaalt een gebruiker slechts 1,15 euro voor een hele dag. Die deelfietsen werken ook niet volgens het free floating principe, want je kan ze enkel aan stations (zoals in Hasselt) oppikken of terugzetten.
“Goh, strikt genomen is er inderdaad wel dat prijsverschil”, reageert Alexander. “Maar wij richten ons meer op de sporadische gebruiker die gewoon voor zijn gebruik wil betalen en niet wil vast hangen aan een abonnement zoals bij Blue Bike.”
Wie de Mobit-deelfietsen wil gebruiken, betaalt eerst een waarborg van 29 euro en vult een eigen wallet met een gebruiksbedrag naar keuze waarmee hij zijn ritten betaalt. De prijs voor een nieuwe Heen- en Weer Dagpas komt ook uit dit beschikbare krediet. “Een gebruiker verliest zijn waarborg niet als hij geen gebruik meer maakt van Mobit. Dat bedrag betalen we binnen de zeven dagen terug wanneer hij stopt”, benadrukt Alexander.
Een Heen- en Weer- dagpas blijft 24 uren geldig vanaf het moment van aankoop. Tijdens die 24 uren mag de gebruiker het slot gewoon sluiten, want hij is de enige die de fiets opnieuw kan ontgrendelen via de QR code. Na aankoop van de dagpas is het ook mogelijk om een fiets te reserveren. Wie bij voorbeeld met de trein onderweg is, weet zo op voorhand al dat hij meteen een fiets ter beschikking heeft en niet moet zoeken. De H&W-fietsen hebben bovendien speciale, herkenbare stickers. En mochten er meerdere H&W-fietsen op het vertrekpunt staan, dan is de gereserveerde fiets gemakkelijk vindbaar via een ‘Ring Ring’-functie in de app. De meest recente versie van de Mobit-app is wel nodig voor een Heen- en Weerfiets. Meer info vind je hier.
Sentinel, het slimme fietsslot
De 1.400 actieve deelfietsen in 10 Vlaamse en Brusselse steden en gemeenten verdeeld (Kortrijk, Hasselt, Mechelen, Genk, Antwerpen, Aalst, Vilvoorde, Brasschaat, Bornem en Schoten om ze in één keer allemaal te noemen) en de meer dan 200.000 ritten op de teller omschrijft het bedrijf zelf intussen als “een positieve impact op de dagdagelijkse mobiliteit”.
Maar er steekt in feite veel meer slimmigheid achter het bedrijf. Mobit heeft namelijk nog andere oplossingen in huis die bedrijven of grotere organisaties misschien over de streep kunnen halen om de last mile-verplaatsingen van hun werknemers eens kritisch onder de loep te nemen. Op dit moment blijven die echter nog flink onder de radar. Vanaf dit punt wordt het gesprek met Alexander heel interessant.
Centraal in al hun oplossingen blijft hun zelf ontwikkelde en vrij unieke slimme fietsslot. Afgelopen juni besliste Mobit om via een crowdfundingcampagne op Indiegogo dat slot ook afzonderlijk op de markt te brengen. Het kreeg de toepasselijke naam Sentinel, want het slot biedt de bezitter slash gebruiker een hele hoop fietsveiligheid die gerust uniek mag genoemd worden.
“Die actie is eigenlijk een zogenaamde preorder campagne”, vertelt Alexander enthousiast. “We hadden als doel gesteld om 35.000 euro te verzamelen, maar intussen zitten we al aan meer dan 42.000 euro als ik me niet vergis en meer dan driehonderd sloten die besteld werden. De campagne loopt ook gewoon verder. Mensen kunnen dus nog altijd het slimme fietsslot bestellen aan die gegarandeerde intekenprijs.” De sloten worden in principe vanaf einde september uitgeleverd. Mobit houdt alle crowdfunders daarvan op de hoogte.
Vooral bezitters van duurdere e-bikes tonen volgens Alexander interesse voor dit nieuwe product. “Tachtig procent van de mensen met een duurdere e-bike nemen daarop ook een vorm van verzekering, stelden we de voorbije tijd vast”, verklaart Alexander. “Dit fietsslot kan er dan bijvoorbeeld voor zorgen dat hun premie misschien daalt, omdat die mensen hun fiets goed beveiligen.”
Het digitale fietsslot steekt vol met technologie die niet alleen de fiets beveiligt, maar ook nog eens de fietser zelf in het oog houdt. Het slot openen gebeurt opnieuw met de smartphone of met een meegeleverde digitale sleutelhanger. Verder is het een voorbeeld van wat het Internet of Things kan betekenen voor een fietser.
“Als iemand aan het fietsslot begint te prutsen, krijgt de eigenaar van de fiets direct een melding”, begint Alexander met de opsomming van de ingebouwde technologie. “Mocht het slot toch gekraakt worden en de dief slaagt erin om weg te rijden met de fiets, dan schiet de bewegingssensor in actie. Het slot produceert dan automatisch en continu een akoestisch signaal dat ook de dief goed zal horen.” De toelichting op de Sentinel-website spreekt over een alarmgeluid van liefst honderd decibel, niet ideaal voor iemand die onopvallend wil wegrijden met een gestolen fiets.
“Verder start dan ook nog eens de automatische tracking in de software en krijg je hierover ook een bericht met de locatie. Die mail zou je meteen naar de politie kunnen doorsturen, zodat zij de fiets snel en eenvoudig kunnen opsporen”, voegt Alexander er nog aan toe.
Toevallig nu meldt politie LRH dat het aantal fietsdiefstallen tijdens de eerste acht maanden van 2019 fors is gedaald. Slechts 214 aangiftes kwamen er binnen in die periode, 90 minder dan tijdens dezelfde periode in 2018. Politie LRH schrijft die daling toe aan het grotere aantal camera’s in de politiezone, die het opsporingswerk rond fietsdiefstal vergemakkelijken. Bovendien werken politie en parket binnen het Project M samen om fietsdieven snel te berechten. Toch denkt korpschef Pirard dat niet iedereen aangifte doet van een fietsdiefstal, wat hij betreurt. En burgemeester Vandeput tenslotte blijft ervan overtuigd dat een gegraveerde fiets nog altijd preventief diefstal kan voorkomen. Hij wil de inwoners daarom blijven sensibiliseren om hun fiets gratis te laten graveren.
Bij normaal gebruik van de eigen fiets met een Sentinel-slot houdt al die electronica ook een oogje in het zeil op een andere manier. “De ingebouwde sensor detecteert namelijk ook een plotse wijziging van een vertikale naar een horizontale positie”, verduidelijkt Alexander verder. “Het slot zal dus onmiddellijk een val detecteren en ook dan automatisch actie ondernemen: eerst stuurt hij een berichtje naar de eigenaar met de vraag of alles in orde is. Als die niet binnen een heel korte tijd antwoordt, vertrekt er een mail naar een andere contactpersoon om te melden dat er iets aan de hand is.”
Het Sentinel slot met extra kettingslot kost via de Indiegogo-actie 137 euro. Zonder kettingslot is dat 120 euro voor één stuk, of 234 euro als je ze per twee bestelt.
Volgens het persbericht dat Mobit uitstuurde bij de lancering van de crowdfunding campagne was de grootste uitdaging “om ondanks alle electronica en sensoren het slot elegant en compact te houden.”
Meer dan een deelfietsenaanbieder
Fietsveiligheid is volgens Alexander een groeiend marktsegment. Op basis van alle ervaringen die Mobit intussen opgebouwd heeft op het vlak van het gebruik van de deelfietsen, van het bijhorende digitale slot of de daaraan verbonden geofencing probeert het bedrijf daarop in te spelen.
“Wat we eigenlijk proberen te bereiken, is het digitaliseren van het fietsen.”
Alexander De Bievre, Mobit
Alexander ziet het deelfietsenluik van het bedrijf daarom eerder als “een onderdeel van Mobit. Want in onze core zijn we eigenlijk een technologiebedrijf.” Mobit is intussen wel nog altijd een startend bedrijf dat eerst geld wil verzamelen via het deelfietsenplatform en bijvoorbeeld de lopende crowdfunding campagne en daarom haar technologische oplossingen voor last mile mobiliteit intussen nog een beetje op een laag pitje houdt.
“We merken wel stilaan dat vooral leasingbedrijven geïnteresseerd raken in die last mile-oplossingen”, vertelt Alexander. “We hebben intussen oplossingen die zowel voor bedrijven als voor het toeristische segment interessant kunnen zijn.”
Twee voorbeelden van dergelijke oplossingen vinden we terug in de omgeving van Puurs en Bornem. Beide zijn voorlopig nog testprojecten. In september vorig jaar zocht de gemeente Bornem een deelfietssysteem voor elektrische fietsen en kwam tijdens die zoektocht bij Mobit terecht. Mobit leverde de fietssloten, Business Bike Solution leverde als lokaal fietsbedrijf de elektrische fietsen en Flexpack wilde als sociale werkplaats en derde partner zorgen voor het onderhoud van alle fietsen.
In Puurs, vlakbij Bornem, ligt ook het Belgische hoofdkantoor van Pfizer, een international farmaceutisch bedrijf. Dat zag wel heil in een eigen manier van deelfietsengebruik voor haar werknemers en wilde graag op een eigen manier en via een apart project iets vergelijkbaars doen. Aan de nabijgelegen stations van Puurs, Temse en Ruisbroek zette Pfizer daarom een aantal fietsen neer voor haar pendelaars. Ook die fietsen hebben een Mobit-slot dat via zogenaamde corporate sharing software wordt beheerd – de besloten variant van de software achter de groene Mobit-deelfietsen. En ook deze Pfizer-fietsen worden trouwens door dezelfde lokale partner Flexpack onderhouden.
Bornem was de eerste landelijke gemeente die in een dergelijk systeem investeerde. “Maar ik ben er zeker van dat er nog veel zullen volgen”, vertelde de plaatselijke schepen van Milieu Tom Van Bel bij de lancering aan De Standaard. Bornem investeerde 30.000 euro in het project.
Mobit raadt intussen bedrijven die interesse hebben voor dergelijke oplossingen aan om gewoon even contact met hen te nemen voor een oplossing op maat.
Met Mobit heeft Hasselt, net zoals Genk om het maar binnen Limburg te houden, een partner in huis die een interessante steen zou kunnen leggen op het pad naar verbeterde mobiliteit in de brede regio Midden-Limburg. Als schepen Marc Schepers er in slaagt om zijn grotere mobipunten zoals aan de Grenslandhallen te realiseren, zouden oplossingen zoals die in Bornem en omgeving wel eens heel interessant kunnen worden. Waarom zouden diverse partijen zoals ondernemersorganisaties, de stad en de provincie nu niet al rond de tafel gaan zitten om te brainstormen en deze mogelijke oplossingen in hun zoektocht betrekken?
En liggen er ook wat fietsdiefstallen betreft misschien ook geen interessante oplossingen voor het rapen? Waarom zou de stad geen groepsaankoop kunnen organiseren voor dergelijke slimme fietssloten? Nog maar een half jaar geleden bleken er meer dan 2.000 Hasselaren geïnteresseerd in een elektrische fiets. Het zou toch jammer zijn, mocht zo’n alternatief voor de auto maar sporadisch gebruikt worden uit schrik voor diefstal en daarom te vaak in het tuinhuis of de garage blijven stilstaan. Bovendien zou een directe en digitale link naar de lokale politie, rechtstreeks vanuit de fiets zelf, een extra bonus kunnen zijn – én een administratieve ontlasting van heel wat diensten. Een slimme stad met slimme fietsers?
Elk najaar heeft doorgaans wel een aantal aangename nazomerdagen in petto. Misschien moeten een paar slimme koppen binnenkort op zo’n aangename herfstdag gewoon eens een dagpas nemen bij Mobit en een lange fietstocht maken langs alle grote invalswegen, bedrijventerreinen en randparkings in Hasselt. Drie euro* per persoon in ruil voor een berg frisse ideeën die de stad misschien doen excelleren op het vlak van mobiliteit en fietsveiligheid: zou dat geen koopje kunnen zijn? (ds) (*terrasconsumpties voor overleg niet inbegrepen)
