In en rond Hasselt vallen weer een aantal extra fiets-puzzelstukken op hun plaats. Het stadsbestuur werkte ondanks de coronacrisis verder aan het voorlaatste stuk van de fietsboulevard en geeft drie fietsstraten een upgrade naar versie 2.0. De provincie Limburg investeert daarnaast 6,2 miljoen euro in een imposante fietsbrug aan het sluizencomplex van Godsheide. Agentschap Wegen en Verkeer vervangt richting Lummen tenslotte een bestaand klinkerfietspad door een nieuwe asfaltversie.
De groene fietsboulevard
De volledige cirkel van de fietsboulevard in Hasselt sluit zich langzaam maar zeker. Naar schatting 230 meter blijft er nog slechts te realiseren, volgens Google Maps, meer bepaald de ventweg aan het Dusartplein. Tussen de Diesterstraat en het Leopoldplein lag er tot voor twee maanden nog een stuk dat door fietsers enkel gebruikt werd als het écht niet anders kon. Die smalle, levensgevaarlijke en oncomfortabele strook is tijdens de voorbije maand echter getransformeerd in een heel comfortabele en vooral veilige route. Enkel de afwerking richting het Leopoldpark dient daar nog te gebeuren, maar dat is slechts een kwestie van enkele dagen. Zowel fietsers als voetgangers hebben de nieuwe strook intussen al vlot ontdekt.
Tegelijk werd ook de aansluitende verbinding met de spoortunnel richting de Boomkensstraat in Runkst bijna logisch gemaakt. Bijna, want ergens zit er toch een vreemde kronkel in. Het bestaande zebrapad over de Groene Boulevard ligt er nog altijd – weliswaar iets verder in de bocht, dichter bij het Leopoldplein. Fietsers die via de spoortunnel uit Runkst komen, kunnen op die manier gewoon recht oversteken richting de comfortabele fietsroute aan de binnenzijde. Gedaan met dat verplichte stukje tegenrichting-slalommen tussen kunstwerken, paaltjes en voetgangers.
Toch lijkt die opzet niet 100% geslaagd. Het woord ‘kronkel’ is namelijk vrij letterlijk te interpreteren. Het probleem is het volgende: aan de ingang van die tunnel hangen al bordjes die fietsers en voetgangers elk hun kant toewijzen en er is een afscheiding door kunststof paaltjes. Maar hoe logisch is het dat beide zachte weggebruikers, eens ze vanuit Runkst uit de tunnel komen, van kant moeten wisselen en mekaar in principe moeten kruisen omdat de volgorde van het zebrapad en de fietsoversteek tegenovergesteld is? En om het nog erger te maken, pas in laatste instantie zien deze fietsers dat ze ook nog eens rond een reclamebord en een amsterdammertje moeten slalommen. Met een gewone fiets is zoiets al vervelend, dus hoe moet de groeiende vloot bakfietsers dat ervaren?
Wie fietsers helemaal op gelijke voet wil krijgen met gemotoriseerde verkeersdeelnemers, zal toch op àlle details moeten letten. Een tip: in de toekomst zal er ook aandacht moeten gegeven worden aan de veel te beperkte opstelplekken aan de kruispunten, zeker aan de buitenzijde van de boulevard. De dienst mobiliteit denkt nu al maar best na over onderhandelingen met Agentschap Wegen en Verkeer hierover en vindt intussen hopelijk een hele grote doos creativiteit om op al die plekken te compenseren voor het fysieke ruimtegebrek. Vooruitzien, heet dat. Tenzij er natuurlijk al heel wat van die aanpassingen op de achtergrond in voorbereiding zijn, want er is ook nog zoiets als een mogelijk tramtracé over de Groene Boulevard.
Verbeterde fietsstraten
Drie van de zestien Hasseltse fietsstraten krijgen een upgrade. Sinds deze straten er kwamen, sprak schepen van Mobiliteit Marc Schepers altijd over een soort van gewenningsperiode voor alle verkeersdeelnemers en wilde hij niet meteen overgaan tot een volledige herinrichting van die wegen. Iedereen moest de tijd krijgen om met de voorrang voor fietsers te leren omgaan en de praktijk zou wel uitwijzen welke aanpassingen nodig bleken.
Vooral voor automobilisten en motorrijders blijken fietsstraten een stevige uitdaging, omdat zij daar hun historisch verworven voorrangsplek verliezen. Ze moeten in een fietsstraat verplicht het tempo van de veel langzamere fietser volgen en hun snelheid sowieso tot maximum 30 kilometer per uur beperken. Fietsers van hun kant mogen in een éénrichtings-fietsstraat zelfs midden op de rijbaan rijden, en in een dubbelrichtingsstraat in het midden van hun rijvak. Tweewielers zijn dus niet meer verplicht om vlak langs geparkeerde auto’s te rijden en het risico te lopen om tegen een onverwacht openzwaaiende autodeur te botsen, of te moeten uitwijken voor bestuurders die bruusk hun parkeervak verlaten.
Die ‘sensibiliseringsperiode’ loopt intussen meer dan twee jaar. Imposante cijfers over boetes zijn er niet, schreven we al in april van dit jaar toen de stad deze intentie bekend maakte. In twee van de drie straten waar de stad nu over de hele wegbreedte een opvallende, felrode slemlaag laat aanbrengen, blijken oude gewoontes moeilijk te veranderen. Over de Spoorwegstraat in Runkst maakte Karo Stevens van PVDA al enkele keren een opmerking tijdens gemeenteraadszittingen. Er wordt nog altijd te hard gereden omdat de wegindeling en de lange ‘rechtdoor-lengte’ hier nu eenmaal toe uitnodigt – ondanks de paar versmallingen die er al kwamen -, en dan zwijgen we nog over de uitwisseling van geïrriteerde blikken of middelvingers wanneer een fietser toch zijn plaats opeist. Ook wie bij gelegenheid de situatie in de Kunstlaan observeert, moet hoofdschuddend erkennen dat de voorrangsplek van de fietser nog lang niet gegarandeerd is.
In de toekomst gaat het autoverkeer in de Kunstlaan trouwens waarschijnlijk niet verminderen, omdat de stad en het Jessa Ziekenhuis recent overeenkwamen om de parking achter CCHa te upgraden. De grote rotondeparking aan de voorzijde van het cultuurhuis zal dan plaats maken voor een uitbreiding van het stadspark. De vernieuwde parking zal 490 plaatsen tellen en voorzien worden van slimme slagbomen. De stad rekent verder op shuttles vanaf een randparking aan Park H (Grenslandhallen) en deelfietsen om de druk van de ziekenhuisparking weg te nemen. Bovendien wil de stad ook de achterliggende Katharinawijk ontzien, want die wil ze verder laten groeien als groene woonwijk.
Stel nu dat 80 % van die 490 parkeerplekken elk vier keer per dag ingevuld worden, en je telt daarbij de autobewegingen van de inwoners of bezoekers van de Katharinawijk op, en van de werknemers van het ziekenhuis, de kunstacademie, PXL Healthcare en de andere bedrijven die daar gevestigd zijn, dan kom je vlot in de buurt van de 2.000 voertuigen per etmaal die Agentschap Wegen en Verkeer in haar vademecum ‘Fietsvoorzieningen’ als bovengrens hanteert voor autoverkeer doorheen een fietsstraat. Om te spreken van fietsdominantie zou de intensiteit van het fietsverkeer bovendien minstens twee keer de intensiteit van het autoverkeer moeten zijn, stelt datzelfde document. Dat zou in ons scenario neerkomen op meer dan 4.000 fietsers per dag in de Kunstlaan…
Misschien wordt het stilaan interessant om in elke fietsstraat ook objectieve verkeerstellingen te organiseren zoals bijvoorbeeld Telraam.net dat doet.
Dat de Hasseltse fietsstraten nog niet optimaal renderen, is ook Marc Schepers opgevallen. “Er heerst momenteel onduidelijkheid over de verkeersregels die gelden in de fietsstraten. Daarom hertekenen we vanaf half augustus de drie fietsstraten tussen de Singel en de Kleine Ring. Die aanpassingen moeten elke twijfel over de voorrangspositie van de fiets in zo’n fietsstraat wegnemen en er de verkeersveiligheid verhogen.”
Delen van de Boomkensstraat, de Kunstlaan en de Spoorwegstraat krijgen daarom langere stroken rood wegdek en bestickering om de fietsstraat 2.0 duidelijker te benadrukken. En dat is niet het enige, zo licht de schepen verder toe. “Straten waarin er tweerichtingsverkeer is, krijgen duidelijk zichtbare verkeersremmers over het midden van het wegdek om inhaalmanoeuvres te ontmoedigen. Deze aanpassingen moeten nu duidelijker maken dat fietsers er een voorrangspositie hebben en uiteindelijk ook de verkeersveiligheid in de straat verhogen.” Vandaag startte de aannemer in de Boomkensstraat.
Als twee jaar aan sensibilisering intussen nog onvoldoende impact hadden op het verkeersgedrag in de fietsstraten, waarom denkt de stad dan dat het deze keer wel zal lukken? “Fietsstraten in Nederland zijn al jaar en dag op deze manier ingericht. Het zijn zelfs richtlijnen die de CROW meegeeft. We zijn ervan overtuigd dat deze maatregelen zullen werken”, meent Marc Schepers daarom.
CROW is in Nederland een begrip geworden sinds zijn oprichting, in 1987, als centraal kennisplatform voor alles wat met verkeer, mobiliteit en infrastructuur te maken heeft. Het centrum is een voorbeeld van de efficiëntie van onze noorderburen, mag je gerust afleiden uit de eigen omschrijving op haar website. “We zijn opgericht door overheden en marktpartijen in de wegenbouw, verkeerstechniek en inrichting van de openbare ruimte om door standaardisatie kosten te besparen en niet iedere keer opnieuw het wiel uit te vinden.”
Ook op het vlak van fietsverkeer speelt CROW een belangrijke rol. In 2016 kreeg haar ‘Ontwerpwijzer Fietsverkeer’ nog een volledige actualisatie om mee te gaan met alle trends en vernieuwingen zoals e-bikes. “In de publicatie (van 300 pagina’s, red.) worden de vijf hoofdeisen voor een fietsvriendelijke infrastructuur uiteengezet en toegelicht”, lezen we over dit naslagwerk. Volgens CROW gaat het daarbij om aantrekkelijkheid, comfort, directheid, samenhang en veiligheid & gezondheid. Voor deze herwerking van de Hasseltse fietsstraten trekt het stadsbestuur met andere woorden een Nederlandse mosterdpot open.
De fietsstraten binnen de Groene Boulevard blijven voorlopig zoals ze zijn. Vorig jaar in september, tijdens de laatste editie van de autoluwe zondag, sprak Schepers de hoop uit om te kunnen starten met een hertekend autoluw stadscentrum. Die introductie liep heel wat vertraging op door de corona-situatie, vertelt hij. “Toch is het project ook wel in een zekere versnelling gekomen door de hele coronacrisis, we hebben namelijk al de autoluwe zomerstad in het leven in kunnen roepen. Momenteel bekijken we met een recent aangesteld adviesbureau hoe we, gegeven de situatie, de stakeholders-participatie zo snel mogelijk kunnen vormgeven. Voortbouwend op onze autoluwe zomerstad zullen we de autoluwe binnenstad stapsgewijs kunnen blijven invoeren.”
Unieke fietsbrug aan sluis Godsheide
In september start in opdracht van de provincie Limburg de bouw van een indrukwekkende fietsbrug aan het sluizencomplex van Godsheide. Tegen de zomer van 2021 zal een fietser zich niet meer tussen het drukke autoverkeer over het sas moeten begeven, maar dwarst hij het Albertkanaal over een volledig afgescheiden fietsbrug die tegelijk Hasselt beter zal ontsluiten voor verdere pendelaars én het hele fietssnelwegennetwerk in Limburg zal versterken. Tegelijk worden ook een aantal omliggende straten veiliger ingericht voor fietsverkeer. Het project werd meer dan een jaar geleden al aangekondigd en toen in HBVL omschreven als “het fietsklaverblad van Limburg”.
“Het Limburgse fietssnelwegennetwerk is opgebouwd rond een Noord-Zuid-as van Hamont-Achel naar Gingelom (F74) en een Oost-West-as van Tessenderlo naar Lanaken (F72-F5)”, vertelt gedeputeerde van Mobiliteit Bert Lambrechts. In Hasselt komt daar ook de Cordaroute bij, zijn er de nog deels te realiseren Demer- en Trichterheideroutes en is er het centrale deel van het toeristische fietsroutenetwerk. De nieuwe brug wordt op die manier letterlijk een centrale verbindingsschakel in het Limburgse fietsverkeer.
Het provinciebestuur maakte daarom 6,2 miljoen euro vrij voor dit technische huzarenstuk. De brug moet immers niet alleen een sluizencomplex omzeilen, maar ook een pompinstallatie-waterkrachtcentrale die daar nog maar enkele jaren geleden gebouwd werd. De bouw van de brug zal ongeveer negen maanden duren. Voor het scheepvaartverkeer op het Albertkanaal zal er minimaal hinder zijn, en ook de aanliggende Handelskaai zal volledig worden afgesloten voor gemotoriseerd verkeer. Op enkele dagen na zullen fietsers en voetgangers daar wel kunnen passeren.
Eens de brug in gebruik is, zal Hasselt en Limburg weer een heel aparte fietsbeleving kunnen aanbieden. “Deze fietsbrug past uitstekend in ons streven om waterbeleving te versterken”, aldus Frieda Brepoels, voorzitter van de Vlaamse Waterweg. “Fietsers zullen vanaf de brug een mooi uitzicht hebben op het Albertkanaal en het intense scheepvaartverkeer, op het sluizencomplex van Hasselt en op de waterkrachtcentrale.”
Deze fietsbrug is het grootste project van een reeks investeringen in fietssnelwegen doorheen de provincie. Die wil het provinciebestuur zo vlug mogelijk realiseren.
Nieuw asfalt-fietspad richting Lummen
Langs de Lummense Kiezel in deelgemeente Kermt, tussen de rotonde aan de Holrakkerstraat en het kruispunt aan de Grensstraat breekt Agentschap Wegen en Verkeer het bestaande klinkerfietspad op. In de plaats komt aan beide zijden van de weg, over een afstand van zo’n 700 meter, een comfortabeler en veiliger asfalt-fietspad. Dat laat het agentschap weten via een persbericht.
Tussen 17 augustus en pakweg begin september moeten automobilisten richting Kermt een omleiding volgen, want over de hele werfzone wordt die rijrichting afgesloten. Richting Lummen rijden blijft wel mogelijk. Fietsers krijgen die hele periode een veilige strook langs de werfzone. Ook de zijstraten aan de zijde waar de aannemer werkt, worden telkens afgesloten. Slecht weer kan de uitvoering van deze vernieuwingswerken mogelijk wel vertragen, benadrukt AWV verder. (ds)
